PETFORM’da ilk kadın Yönetim Kurulu Başkanı dönemi
PETFORM’un yeni Yönetim Kurulu Başkanı ve aynı zamanda ilk kadın Yönetim Kurulu Başkanı olan Ayşe Cesur, Gas&Power’a özel açıklamalarda bulundu.
Yirmi iki yıllık köklü bir geçmişe sahip Petrol ve Doğal Gaz Platformu Derneği (PETFORM)’a kuruluşundan bu yana ilk kez bir kadın, N.V. Turkse Perenco’dan Ayşe Cesur, Yönetim Kurulu Başkanı olarak seçildi. Cesur, gazetemize hem PETFORM özelinde, hem de sektör genelinde açıklamalar yaptı.
PETFORM Yönetim Kurulu Başkanı Ayşe Cesur, kadına yönelik toplumsal farkındalığın artmasıyla birlikte iş hayatındaki “rol dağılımı”nın ortadan kalkmakta olduğunu, kadınların iş hayatında daha aktif roller üstlendiğini, karar verici konuma geldiğini, şirketlerin yönetim katında artık daha çok kadın görmeyi ümit ettiklerini ifade etti. Erkeklerin egemen olduğu enerji sektöründe kadın yönetici olarak sorumluluğun daha ağır olduğunu dile getiren Cesur, ayrıca PETFORM’da kadın temsiliyetini Yönetim Kurulu Üyesi Didem Kalkan Erdem ile birlikte üstlendiklerini aktardı. “Bir gözünüz kapalı iken nasıl görüş alanınız daralırsa kadın bakış açısını masada bulundurmadığınız sürece yapılan değerlendirmeler de eksik kalacaktır” diyerek her iki cinsiyetten yetkin üyelerin dengeli biçimde yönetim kademesinde yer almasının önemini vurguladı.
Arama–Üretim sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin tek sektörel temsilcisi, doğal gaz sektöründe ise kamu otoriteleri nezdinde en prestijli ve etkin sektörel kuruluşlardan biri olan PETFORM’da üye çeşitliliğinin artırılmasına yönelik somut adımlar atıldığına değinen Cesur, bu kapsamda arama-üretim servis firmalarını da bünyelerine katmaya başladıklarını belirtti.
Ayşe Cesur, 2022 yılında da PETFORM olarak yerli enerji kaynaklarının üretiminin arttırılması, ülkemizde bulunan sınırlı kaynağın ekonomiye hızla ve her koşulda kazandırılması ve enerji arz güvenliğinin etkin bir şekilde tesisi için çalışmaya devam ettiklerini ifade etti.
‘KARADENİZ KEŞFİYLE, TÜRKİYE ARAMA-ÜRETİM SEKTÖRÜNDE YERLİ VE YABANCI YATIRIMCININ İLGİSİ ARTACAK’
Cesur, Türkiye’de kış şartlarının sert geçmesinin, 35 yılın en soğuk mart ayının yaşanmasının, bu yüksek enerji fiyatlarıyla yönetilmesi zor olan süreci daha da güçleştirdiğini ve doğal gaz tüketiminin yüksek seviyelerde seyrettiğinin altını çizdi. Her yönüyle zor bir yıl olan 2021’de mevcut uzun dönemli tedarik sözleşmelerinin Türkiye’yi çalkantıdan koruduğunu ve liberalleşmeye çabalayan bir piyasada özel sektörün önemini ortaya çıkardığını belirtti.
Bu noktada, Karadeniz doğal gaz keşfinin rezerv büyüklüğü açısından ülkemiz enerji bağımsızlığı ve arz güvenliği; ekonomik değer açısından ise cari açığımızın azaltılması noktasında oldukça kıymetli olduğunu ifade eden Cesur ayrıca, Karadeniz keşfiyle, Türkiye arama-üretim sektöründe yerli ve yabancı yatırımcının ilgi odağının artacağına ve önümüzdeki dönemde de daha fazla arama ve üretim yatırımları yapılarak yeni rezervlerin ülke ekonomisine kazandırılacağına olan inancını dile getirdi. Ayşe Cesur, Karadeniz doğal gaz rezervinin ekonomik değere dönüşmesiyle birlikte Türkiye’nin uluslararası alanda daha rekabetçi bir ekonomik yapıya kavuşacağını, yerli üretimin artmasıyla birlikte milli gelirin ve buna bağlı olarak istihdamın da artacağını ifade etti. Eylül 2018’de devreye giren Organize Toptan Satış Piyasası, Ekim 2021’de devreye giren Vadeli Doğal Gaz Piyasası ve bu süreçte gerçekleştirilen Karadeniz Doğal Gaz keşfinin bölgesel ticaret merkezi olma yolunda önemli basamaklar olduğuna vurgu yapan Cesur, tüm bu olumlu gelişmelerin ülkemiz doğal gaz piyasasının sadece Türkiye’de değil Doğu Avrupa’da da etkin rol alabilmesinin önünü açabileceğini belirtti.
PETFORM Başkanı, Karadeniz’deki doğal gaz keşfinin, doğal gaz piyasanın gelişimi, piyasanın çok oyunculu, rekabetçi ve liberal bir yapıya kavuşması açısından önemine de vurgu yaparak; “Bugün enerji konusunda dışa bağımlılığı azaltabilmek bağımsızlığın temel koşullarından bir haline gelmiştir. Bu konuda ilerleme sağlamak için hem arama sektörünün teşviklerle desteklenmesi hem de doğalgaz piyasasında liberalleşmenin hedeflenmesi gerekir” dedi.
“SON ALTI AYLIK DÖNEMDE SEKTÖR TOPARLANDI ANCAK BU SEFER DE GELEN TALEBE HAZIRLIKSIZ YAKALANDI”
PETFORM başkanı, son altı aylık dönemi enerji sektörünün toparlanmaya başladığı ancak bu sefer de sektörün gelen talebe hazırlıksız yakalandığı bir dönem olarak özetledi. Özellikle 2021 yılının ikinci yarısından itibaren küresel emtia fiyatları ile birlikte enerji fiyatlarında da, arz tarafındaki belirsizliklerin, dönemsel olarak yaşanan kısıtlamaların ve aşırı soğuk hava şartlarının da etkisiyle tüm dünya rekor fiyat artışlarının gerçekleştiğini ifade etti.
2021 yılının ilk aylarında varil başına 50 dolar civarında işlem gören petrolün Mart 2022’de varil başına 140 dolarları test ettiğine vurgu yapan Cesur, aynı şekilde 2022 yılında doğal gaz fiyatlarının da artış trendinde olduğuna ve TTF gaz vadeli işlemlerin Mayıs 2022’de teslim edilen sözleşmeler için megavat saat başına 95 Euro seviyelerine ulaştığına dikkat çekti.
Yakın coğrafyamızda meydana gelen jeopolitik gelişmeler neticesinde, net enerji ithalatçısı olan ülkeler için enerji arz güvenliği ve enerjide bağımsızlık kavramlarının tekrar ön plana çıktığına vurgu yapan Cesur, enerjide dışa bağımlılığın; enerji arz güvenliğinin yani enerjinin güvenilir, kesintisiz ve güvenli bir şekilde tedarikinin en önemli belirleyicisi olduğunu ve enerji arz güvenliğinin sağlanması için kaynak, tedarikçi ve güzergâh bazında enerji çeşitliliğine gidilmesinin önemini dile getirdi. Diğer taraftan ise Türkiye’nin bulunduğu coğrafya ve yaşanan gelişmeler itibariyle enerji denkleminin yeni gelişmelere ve fırsatlara açık olduğunu belirtip ülkemizin ortaya çıkabilecek fırsatlardan yararlanma potansiyelinin yüksek olduğunu aktardı. Cesur, Türkiye’nin hem Avrupa’da enerji çeşitlendirilmesi ve arz güvenliği hem de fiyat güvenliği açısından stratejik bir ülke konumunda olduğunu belirtti.
“ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE TASARRUFU İÇİN KIRILGAN MÜŞTERİNİN TANIMLANMASI ELZEMDİR”
Cesur, Ocak 2022’de iklim ve bölgesel koşullar dikkate alınarak oluşturulan ve tüketimde tasarrufu hedefleyen doğal gazda kademeli tarife ile ilgili gelişmelerin yakinen takip edildiğini ifade etti. Cesur, Kademeli tarife uygulaması öncesinde PETFORM Gaz Grubu altında 2021 sonrası döneme ilişkin özel sektör önerilerinin yer aldığı raporda aynı hedef ve amaç doğrultusunda kurgulanan model ile ilgili de açıklamalarda bulundu.
Söz konusu raporda “Kırılgan Müşteri” başlığı altında, gelişmiş Avrupa piyasaları incelendiğinde “Kırılgan Müşteri” tipine uygun korumacı yaklaşımlar benimsendiğini ve bunu yaparken genelde piyasa bozucu etkilerden kaçınarak doğrudan destek mekanizmaları ve enerji verimliliği gibi yöntemlerde karar kılındığını belirten Cesur, bu kapsamda, Türkiye’de öncelikle “Kırılgan Müşteri” kavramının tanımlanmasının ve destek verilecek grupların belirlenmesinin elzem olduğunu ve ilgili grupların doğrudan destek mekanizmalarıyla korunmasının enerji verimliliği uygulamalarını ve bilinçli tüketimi artıracağını, ayrıca, orta ve uzun vadede enerji ihtiyacının azaltılmasına katkı sağlayacağını belirtti.
‘KURUMLAR ARASI SİNERJİ ŞART’
Sınırlı kaynakların daha hızlı ve etkin bir şekilde ekonomiye kazandırılması ve mevcut üretim sahalarının en verimli şekilde çalıştırılması konularını ulusal çıkar çerçevesinde ele aldıklarına dikkat çeken Cesur bu noktada Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün Arama-Üretim sektörünün karşılaştığı tüm sorunlara titizlikle yaklaştığını ve desteklerinden dolayı daima müteşekkir olduklarını, bunun yanısıra ilgili diğer bakanlıklar ve kurumlarla da ortak bir sinerji yaratılabilmesinin hem yerli enerji kaynaklarının üretiminin arttırılması hedefi uyarınca, hem de ülkemiz enerji arz güvenliğinin etkin bir şekilde tesisi açısından oldukça önemli olduğuna vurgu yaptı.
Cesur, petrol ve doğal gaz Arama-Üretim faaliyetlerinin kendine has bir takım özellikler barındırdığını, ilgili diğer kamu kuruluşlarıyla sürdürülen idari işlemlerde özellikle orman/tarım/hazine arazi tahsisleri ve bu tahsislerle ilgili izinlerin alınması hususunda yaşanan zorlukların ve gecikmelerin sınırlı imkan ve zamanla hayata geçirilmeye çalışılan Arama-Üretim faaliyetlerini olumsuz etkilediğini ve Arama-Üretim firmalarının taahhütlerini yerine getirme süreçlerinde aksamalara sebebiyet verdiğini açıkladı.
Ülkemizdeki doğal gaz altyapısının gelişiminin yanında vadeli piyasa ve finansal işlemlere yönelik atılan hızlı adımlarla birlikte, piyasamızın bölgesel referans fiyat oluşturması ve Türkiye’deki şirketlerimizin bölgesel oyuncu olması olgunluğuna hızla ulaşacağına inandıklarını dile getiren Cesur, bu doğrultuda Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun katkılarından ve sergilemiş oldukları yapıcı tutumlarından dolayı memnuniyetini dile getirdi. Özellikle doğal gaz piyasasının gelişimi ve dengeli yönetimi açısından ‘piyasa yapıcı uygulaması’nın önemli bir yer aldığına dikkat çeken Cesur, piyasa yapıcı uygulamasını temelde piyasada likiditenin artırılması, piyasa oyuncularının farklı vadelerde ürünlere erişimlerinin kolaylaştırılması ve özellikle küçük oyuncuların da kendi gazlarını tedarik edebilmelerini sağlaması amacıyla kullanılan bir yöntem olarak ifade etti
PETFORM başkanı, Türkiye’nin potansiyeline güvenen yatırımcılar olarak enerji bacağında yeni politikaların oluşturulmaya çalışıldığı içinde bulunduğumuz dönemin ülkemizin çok tedarikçili ve rekabetçi bölgesel bir doğal gaz ticaret merkezi olması ve doğal gazın fiyatının ülkemizde belirlenmesi için bir fırsat olduğunu, ülkemizin ihtiyaç duyduğu enerjinin büyük bir kısmının hidrokarbonlardan sağlandığını, yerli Arama-Üretim sektörünün ülkemizin hidrokarbon potansiyelinin azami derecede ortaya çıkartılması ve ekonomimize kazandırılması açısından stratejik bir önem arz ettiğini bir kez daha vurgulayarak bu kapsamda PETFORM olarak ülkemiz enerji faaliyetlerinin derinleşmesi ve geliştirilmesi için her türlü katkıyı sağlamaya hazır olduklarını ekleyerek sözlerine son verdi.