Yeşil OSB’ler çevreye duyarlı uygulamaları öne çıkaracak
Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’ndan geçti.
Organize Sanayi Bölgelerinin planlama, kuruluş ve kamulaştırma süreçlerinin hızlandırılmasına ilişkin kanun teklifi Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’ndan geçti. Tasarıya eklenen ‘Yeşil OSB’ tanımı ile kaynak ve enerji verimliliği, yalın üretim, endüstriyel atık işbirliği ve çevreye duyarlı uygulamalar öne çıkacak. Bununla birlikte çevresel, ekonomik, sosyal ve yönetimsel açıdan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca belirlenen kriterler kapsamında TSE tarafından sertifikalandırılan OSB’leri kapsayacak.
Ortak kullanım alanı oranı, OSB büyüklüğünün yüzde 5’inden az; hizmet ve destek alanlarının oranı ise OSB büyüklüğünün yüzde 15’inden fazla olamayacak. Yürürlükteki imar planlarında sanayi alanı olarak belirlenen yerlerde, planı onaylayan idarenin görüşünün alınması ve imar planına esas jeolojik ve jeoteknik etüt yapılması kaydıyla OSB yer seçimi işlemi yapılmadan OSB alanı kesinleştirilecek. Yönetmelikte belirtilen şart ve sürelerde yatırım yapmayı taahhüt eden parsel maliklerine, kamulaştırma yapılmadan seçilen alanda OSB tarafından yer verilebilecek. Taahhüdü yerine getirmeyenlerin taşınmazları kamulaştırılacak.
OSB yer seçimi kesinleştirilen alanın bulunduğu büyükşehir belediyesi, il belediyesi, ilçe belediyesi, belde belediyesi, sanayi ve ticaret odası, il özel idaresi veya yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, konuyla ilgili mesleki kuruluş ve teşekküllerin temsilcileri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının uygun görüşüne istinaden OSB kuruluşunda yer alabilecek. OSB; kuruluşunda yer alan kurum ve kuruluşların temsilcileri ile vali tarafından imzalanan kuruluş protokolünün onaylanmasının yanı sıra sicile kaydedilerek tüzel kişilik kazanacak.
YEŞİL OSB PROJELERİNE ÖNCELİK VERİLECEK
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca OSB olarak sınırları kesinleştirilen alanlarda, acele kamulaştırma kararına istinaden mahkemece takdir edilen taşınmaz bedelinin banka hesabına yatırılması ve acele el koyma kararı verilmesinin ardından yatırımların gecikmemesi için OSB tarafından altyapı inşaatı ve tahsis yapılabilecek, yatırımlar için ruhsat ve izinler verilebilecek.
Yeşil OSB olmak için hazırlanan projeler, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca kredilendirilecek ve öncelikli olarak değerlendirilecek. Arsa satışları, müteşebbis heyetin belirleyeceği ve şeffaflık ilkesi kapsamında yönetmelikte belirlenen esas ve usullere uygun gerçekleştirilecek. OSB içinde parsel tahsisleri, şeffaflık ilkesi kapsamında yapılacak. OSB tüzel kişiliği, sanayi veya hizmet destek alanında bulunan parsellerde üstyapı inşa edebilecek, üretime geçme şart ve taahhüdü veren katılımcılara parselleri üst yapılı kiralayabilecek veya üst yapılı satabilecek. Katılımcılar tesislerini üretim amaçlı olmak üzere bir veya birden fazla kiracıya kiralayabilecek.
Bedelsiz ve kısmen bedelli parsel tahsisi uygulaması yürürlükten kaldırılacak. OSB içinde yer alan, boş ve OSB mülkiyetinde olmayan parsellerin, atıl vaziyetten çıkartılarak sanayi üretimine katkı sağlaması için mülkiyet sahiplerine üretime geçmesi veya üretim yapmak isteyen yatırımcılara devretmesi için 1 yıl süre verilecek. Süre sonunda yatırım yapılmayan parseller, daha önce OSB tarafından mülkiyeti devredilenlerin bedeli ödenmek kaydıyla tapuda OSB adına tescil edilecek, OSB tarafından devredilmeyenler ise kamulaştırılacak.
YEŞİL OSB AŞAMALARI VE KRİTERLERİ
Yeşil OSB olabilmek için gereken 2 aşamalı bir sertifikasyon sistemi;
Yeşil Bayrak Alınması: OSB yönetimi ön koşullardan her birini gerçekleştirdiğini teyit ettikten sonra Yeşil Bayrak alacaktır. Bir kez verilen Yeşil Bayrak, veriliş tarihinden itibaren üç yıl boyunca geçerliliğini koruyacak.
Performans Göstergesine Göre Puanlama: Bu aşamada OSB’nin yeşil dönüşüm süreci OSB yönetiminin yetki alanının ötesine geçmiş olacak, katılımcı firmaların dahi OSB çapındaki yeşil performansa ulaşma yeterliliği çalışmaları için yeterli performans ve uyum becerileri göstermesi beklenecektir.
Bununla birlikte Yeşil OSB için öne çıkan 12 kriter;
• İlk olarak yerleşik bir OSB yönetiminin kurulması
• Performans gösterge takibinin yapılması
• Yeşil dönüşüm planlarının hazırlanması
• Master plan oluşturulması ve bu planın gerekli durumlarda revize edilmesi
• Çevresel etki değerlendirme planlarının oluşturulması
• Endüstriyel simbiyoz uygulamaları (Şirketlerin bir arada endüstriyel işbirliği içinde olduğu, birinin atığının diğeri için hammadde olduğu bir yapı) altyapı ve tesisleşmeye ilişkin bir plan oluşturulması
• ISO 50001 Enerji, ISO 14001 Çevre veya ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi sertifikalarından en az birine sahip olmak
• Yeşil OSB kapsamında yenilenebilir enerji kullanımı ile ilgili plan hazırlanması
• Yeşil sertifikasyon hakkında farkındalık düzeyini arttıran eylem planları
• OSB’lerin yeşil performansı ile ilgili bilgiler içeren yıllık sürdürülebilirlik raporlarının hazırlanması
• OSB kapsamın hastane, kreş, mesleki eğitim binaları vb gibi sosyal tesislerden en az birinin bulunması
• OSB çalışmalarına katkı sunan KOBİ’lerin desteklenmesi
YEŞİL OSB’LERİN AVANTAJLARI NELERDİR?
İklim değişikliği eylem planları çerçevesinde yapılan çalışmalar, sanayi bölgelerinin de dönüşümünü beraberinde getiriyor. Organize Sanayi Bölgelerinin çevresel, sosyal, yönetimsel ve ekonomik performanslarının iyileştirilmesi konusunda çözümler üretilmesi kapsamında TBMM’ye verilen kanun teklifi aynı zamanda yeşil rekabetçilik ve sürdürülebilirliğin arttırılmasını hedefliyor. Sunulan kanun teklifi ile birlikte ‘Yeşil OSB’ kavramının avantajları şunlardır;
• OSB faaliyetlerinin sürdürülebilir olması amacıyla kapsayıcı eylem planı oluşturulması
• Doğal kaynakların verimli kullanılması
• OSB’lerin kurumsal itibarının yükseltilmesi ve sürdürülebilir büyüme fırsatlarının yaratılması
• OSB’lerin çevresinde bulunan yerleşim yerlerinin sosyal, ekonomik ve çevresel çıkarlarının korunması
• İşletme gider ve maliyetlerinin düşürülmesi