Mini YEKA’yı kazandıracak formül

İlk güneş ihalelerinin gerçekleştiği günlerde, 60 hücreli 250 Watt’lık panellerle, MWp yatırım maliyeti olarak 1,2 Milyon USD ile yatırımlar gerçekleşiyordu.

Mini YEKA’yı kazandıracak parametreler temelde 3’e ayrılıyor.

Birincisi proje ile ilgili kriterler,

İkincisi proje sahibi ile ilgili kriterler,

Üçüncüsü de elektrik fiyatları ile ilgili tahminler

İki ve üç yani risk iştahı, belirsizlik satın alabilme yetkinliği, uygun finansmana ulaşım, PTF tahmini yatırımcı özelinde değişkenlik gösterecektir ve bunlar iyi bir proje ile çokta değiştirilemeyecek kriterlerdir.

Bu yazının asıl konusu ise; ihaleyi kazandıracak iyi proje kriterleri nedir?

1- Proje yeri ve Işınım 

Herhangi bir ilde proje yeri seçiminde yüksek ışınımlı bir arazi projede fark yaratacak bir kriterdir. Örneğin Uşak gibi kuzey uçtan güney ucu çok uzak olmayan bir ilde dahil, en kuzey ile en güney arasında, bugünkü teknolojiyle bile üretimde yani gelirde ~ yüzde 7 fark yaratılabiliyor. Bu fark anaparasını 8 yılda geri ödeyecek projenin 7,5 yılda kendini ödemesini sağlayabilir.

2- Arazi mülkiyeti ve maliyeti

Burada tercihin şahıs arazilerinden yana olması gerektiğini düşünüyorum. Yine Uşak örneğinden devam edebiliriz. Spesifik olarak Uşak OSB’nin arkasında (Kütahya tarafına doğru) yer alan kısımda lisanssız proje geliştirme aşamasında oldukça ucuz araziler alındı. Bu araziler m2 başına 2 TL 3 TL gibi bedellerle alındı. Bugün benzer arazilerin metrekaresinin 7-10 TL arasında bir fiyatla alınabileceğini düşünüyorum. OSB’nin tam karşı tarafında yer alan bölgelerde ise şu anda bir başka proje için kamulaştırma bedellerinin ortalama 40 TL seviyelerinde olduğunu biliyoruz. Keza kamu arazilerinde lisanslı projelerde çok daha yüksek kiralama bedelleri tecrübe edildi. Yani devlet arazisini kiralayan veya şahıs arazisini kamulaştıranın arazi maliyeti ile kendi arazisini bulup satın alan arasında bir fark olacak. Yaklaşık 150 bin metrekarede bu fark takriben 500 bin USD mertebesine yaklaşacaktır. Toplam CAPEX’i bugünün rakamları ve 1,5 DC/AC oranı ile 6-7 Milyon USD olacak bir ihalede 500 Bin USD ilk yatırım maliyeti farkı, geri dönüş süresini yine yaklaşık yarım yıl etkileyecektir.

3- Teknoloji Gelecek Tahmini

İlk güneş ihalelerinin gerçekleştiği günlerde, 60 hücreli 250 Watt’lık panellerle, MWp yatırım maliyeti olarak 1,2 Milyon USD ile yatırımlar gerçekleşiyordu. İlk güneş ihaleleri çerçevesinde işte o günlerde kazanılan bazı projelerin yatırımları bugün gerçekleşiyor. O projeler bugün 440 Watt’lık panellerle ve MWp için 500 bin USD altı yatırım maliyetleri ile hayata geçiyor. 5-6 altı yıl teknolojik olarak ve yatırım maliyeti olarak bugünü tahmin edebilenler bugün korkunç karlı yatırımlar yaptılar. Örneğin yandaki grafik, panel verimliliğinin geçmişi ve geleceği konusunda fikir verebilir.

Yani ihale öncesinde, yatırımcının kendine soracağı şu soruların yanıtları çok önemli:

Bu santrali ne zaman hayata geçireceğim?

Kaç Watt’lık panel kullanacağım?

Yüzde kaç verimlilikte ve hangi teknolojide panel kullanacağım?

Konstrüksiyon teknolojisi seçimim ne olacak?

DC/AC oranım ne olacak?

Tüm bu teknolojik seçimlerden sonra birim yatırım maliyetim ne olacak?

Ve ne kadar elektrik üretmeyi bekleyeceğim?

Özet

1- İhaleye gireceğiniz ilin en güneyinde arazi bulun

2- Arazi şahıs arazisi olsun ve kontratını ihale öncesinde yapın

3- Santrali kuracağınız günün zamanlamasına, teknolojik tahminine ve yatırım tahminine kafa yorun.