Marka hakkı
556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede markanın doğrudan bir tanımına yer verilmemiştir.
Durum böyle olmakla birlikte, ilgili KHK’nın “Markanın İçereceği İşaretler” kenar başlıklı 5. maddesinde: “Markanın, bir teşebbüsün mal veya hizmetlerini, bir başka teşebbüsün mal veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlaması koşuluyla, kişi adları dahil, özellikle sözcükler, şekiller, harfler, sayılar, malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen, baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her tür işareti içereceği” ifade edilmiştir.
MARKA YAYINLANABİLEN VE ÇOĞALTILABİLEN HER TÜRLÜ İŞARETTİR
Marka; bir işletmenin mal veya hizmetlerini bir başka işletmenin mal veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlayan, kişi adları, sözcükler, şekiller, harfler, sayılar, malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen, baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işaretlerdir.
Kısacası marka; bir şirketin ya da kişinin ürettiği ürünleri veya hizmetleri diğerlerinden ayırt etmeye yarayan işarettir.
TESCİLİN MARKA SAHİBİNE SAĞLADI HAKLAR
Marka; tüketicinin hangi ürünü alıp, kullanacağına karar verme aşamasında yönlendirici bir işarettir. Tescilin marka sahibine sağladığı haklar nelerdir?
Marka Hakkı, markanın 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre tescil edilmesi ile elde edilir.
• Marka tescili, sahibine markayı tek başına kullanma hakkı ve izinsiz kullanılmasını önleme yetkisi verir.
• Markanın tescil kapsamına giren aynı veya benzer mal veya hizmetlerle ilgili olarak karıştırılma ihtimali olan, tescilli markanın itibarından dolayı haksız avantaj elde edecek veya tescilli markanın ayırt edici karakterine zarar verecek nitelikteki herhangi bir işaretin izinsiz kullanımını önleme hakkı verir.
• Tescilli bir marka başkasına devredilebilir, miras yolu ile intikal edebilir, kullanma hakkı lisans konusu olabilir, rehin verilebilir veya teminat olarak gösterilebilir.
• Tescilli olmayan markalar, markaların tescili ve korunması hakkındaki yasalarla getirilen haklardan ve korumadan yararlanamazlar.
4 FARKLI MARKA ÇEŞİDİ BULUNUYOR
556 sayılı Markaların Korunması hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye göre tescil edilecek markaların çeşitleri: Ortak Marka, Garanti Markası, Ticaret Markası, Hizmet Markaları’dır.
Ortak Marka: Birden fazla işletmenin mal veya hizmetlerini diğer işletmelerin mal veya hizmetlerinden ayırt eden markalardır.
Garanti Markası: Tescil sahibinin kontrolü altında, farklı işletmelerin ürettikleri mal ve hizmetlerin ortak özelliklerini, üretim usullerini coğrafi kaynaklarını ve kalitesini nitelikleri önceden belirlenerek garanti etmeye yarayan işarettir.
Ticaret Markaları: Bir işletmenin ürettiği veya ticaretini yaptığı malları diğerlerinden ayırt eder.
Hizmet Markaları: Bir işletmenin sunduğu hizmetleri diğerlerinden ayırt eder. Bu hizmet ayrımı tescil (556 Sayılı KHK’nın 6.mad.) ya da kullanım ile (TTK 56.mad) olmaktadır.
MARKA HAKKININ KORUNMASI
Marka Sahibinin İzni Alınmadan Markasının Kullanılmasının Önlenmesini Talep Etme Yetkisi Olan Haller:
a)Markanın tescil kapsamına giren aynı mal veya hizmetlerle ilgili olarak, tescilli marka ile aynı olan herhangi bir işaretin kullanılması,
-İşaretin mal veya ambalajı üzerine konulması,
-İşareti taşıyan malın piyasaya sürülmesi veya bu amaçla stoklanması, teslim edilebileceğinin teklif edilmesi veya o işaret altında hizmetlerin sunulması veya sağlanması,
-İşareti taşıyan malın ithali veya ihracı,
-İşaretin, teşebbüsün iş evrakı ve reklamlarında kullanılması,
b)Tescilli bir marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsadığı mal veya hizmetlerin aynı veya benzeri mal veya hizmetleri kapsayan ve bu nedenle halk üzerinde, işaret ile tescilli marka arasında bağlantı olduğu ihtimali de dahil, karıştırılma ihtimali olan herhangi bir işaretin kullanılması,
c) Tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsamına giren mal veya hizmetlerle benzer olmayan mal veya hizmetlerde kullanılması halinde tescili istenen işaretin kullanılmasıyla tescilli markanın itibarından dolayı haksız avantaj elde edecek veya tescilli markanın ayırt edici karakterine zarar verecek nitelikteki herhangi bir işaretin kullanılması şeklinde sıralanmaktadır.
BAŞVURUNUN YAYINLANMASINDAN SONRA TAZMİNAT TALEBİ YAPILABİLİR
Markanın sağladığı haklar, 3. kişilere karşı marka tescilinin yayın tarihi itibarıyla hüküm ifade eder. Markanın tescili için yapılacak başvurunun yayınlanmasından sonra doğabilecek durumlarla ilgili olarak tazminat talebi yapılabilir.
MAHKEME TESCİLİN YAYINLANMASINDAN ÖNCE KARAR VEREMEZ
Ancak başvurunun yayını ile doğan haklar, tescilin yayınıyla birlikte tescilli markadan doğan hakların kapsamı içinde değerlendirilir. Mahkeme, öne sürülen iddiaların geçerliliğine ilişkin olarak tescilin yayınlanmasından önce karar veremez.
Marka sahibinin ticari vekili veya temsilcisi adına, marka sahibinin izni alınmadan marka tescili yapılması halinde; Marka sahibi kullanım için yetki vermemiş ise ve ticari vekil veya temsilcisinin haklı bir gerekçesi yoksa marka sahibinin markasının kullanılmasına itiraz etmek hakkı vardır.