Enerjide 2024 böyle geçti: Ocak-haziran

Enerji sektöründe yılın ilk yarısında nükleer enerjiye destek veren 30’un üzerinde ülke, nükleer reaktörlerin enerji sektöründe daha fazla kullanılması amacıyla birlikte çalışmayı taahhüt ederken, Türkiye, yenilenebilir enerjinin kurulu güç ve üretiminde rekorlara imza attı ayrıca doğal gaz işbirlikleriyle Türkmenistan gazının Türkiye’ye ulaştırılması için anlaşma imzalandı.

Gabar’da 33 kuyuda ulaşılan günlük 40 bin varil petrol üretimi ile Cumhuriyet tarihinin rekoru kırıldı. Karadeniz’de petrol emaresi olduğu düşünülen bir alanda keşif kuyusu için ilerleyen zamanlarda sondaj yapılması planlandı.

Yenilenebilir enerji alanında hız kesmeyen Türkiye’de Ramazan Bayramı’nın üçüncü günü günlük elektrik üretiminin yüzde 78,5’i yenilenebilir kaynaklardan karşılanarak rekor kırıldı. Güneş enerjisi kaynaklı elektrik üretimi nisanda 2,4 milyar kilovatsaate ulaşarak aylık bazda tüm zamanların rekorunu kırdı. 16 Haziran’da ise gün içinde güneş enerjisinin elektrik üretimindeki payı yüzde 44’ü aşarak bu alanda rekora imza attı.

Türkiye’nin rüzgar enerjisinden elektrik üretimi 29 Haziran’da 228 bin 604 megavatsaatle tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Türkiye’de, hidroelektrik santrali (HES) kurulu gücünde 399 megavatlık yeni HES kapasitesi devreye alınarak bu alanda kapasite artışında Avrupa’da ilk sıraya yerleşti. Dünya Bankası, Türkiye’nin yenilenebilir enerji kapasitesinin artırılmasına yönelik 2 milyar dolarlık girişimi onayladı.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, enerjide söz konusu dönemde öne çıkan bazı gelişmeler şöyle:

18 OCAK

Çin’in kuzeybatısındaki Sıçuan eyaletine bağlı Garze Tibet özerk ilinde yaklaşık 1 milyon tonluk lityum rezervi keşfedildiği bildirildi.

26 OCAK

ABD’de Joe Biden yönetimi, çevreci grupların baskıları sonucu sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ihracatına yönelik onay sürecini geçici olarak durdurma kararı aldı.

3 ŞUBAT

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Kahramanmaraş merkezli ve “asrın felaketi” olarak nitelendirilen 6 Şubat depreminden etkilenen bölgelerde hayatın normale dönmesi amacıyla toplamda 17,5 milyar liralık destekte bulunulduğunu bildirdi.

9 ŞUBAT

Taha Meli Arvas, Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) Genel Müdürlüğüne atandı.

10 ŞUBAT

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Gabar’da günlük petrol üretiminin 35 bin varili geçtiğini bildirdi.

13 ŞUBAT

Erzincan’ın İliç ilçesindeki Anagold Madencilik’in ruhsat sahibi olduğu maden sahasında toprak kayması meydana geldi. Kayma sonucunda 9 maden çalışanı toprak altında kaldı.

15 ŞUBAT

Avrupa Birliği (AB), üye ülkelerde yenilenebilir hidrojen tedarikini artırmaya yönelik altyapı projelerine 6,9 milyar avroluk kamu desteği verilmesine onay verdi.

16 ŞUBAT

Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto, Türkiye üzerinden Azerbaycan’dan gaz tedarikinin nisanın ilk gününden itibaren başlayacağını belirterek, “Türkiye ilk kez doğrudan komşusu olmayan bir ülkeye gaz ihraç edecek.” dedi.

23 ŞUBAT

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Yönetim Kurulu Başkanlığı ve Genel Müdürlüğü görevlerine Ahmet Türkoğlu atandı.

26 ŞUBAT

Elazığ’ın Palu ilçesinde maden ocağında göçük meydana geldi.

1 MART

Türkiye ile Türkmenistan arasında doğal gaz ve hidrokarbon alanında anlaşmalar imzalandı.

5 MART

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Başkanlığına yeniden Mustafa Yılmaz getirildi.

21 MART

Nükleer enerjiye destek veren 30’un üzerinde ülke, mevcut nükleer reaktörlerin ömrünün uzatılması, yatırımları finanse edecek koşulların sağlanması, yeni nükleer enerji santrallerinin inşası ve küçük modüler reaktörlerin kurulmasında birlikte çalışmayı taahhüt etti.

28 MART

Türkiye’de güneş enerjisi kurulu gücünün ilk kez 12 bin megavatı aşarak 12 bin 425 megavata ulaştığı bildirildi.

1 NİSAN

Dünya Bankası, Türkiye’nin yenilenebilir enerji kapasitesinin artırılmasına yönelik 2 milyar dolarlık girişimi onayladı.

2 NİSAN

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının ilgili kuruluşu Türkiye Elektromekanik AŞ’de (TEMSAN) görev yapan mühendisler tarafından 1 megavata kadar kurulu güce ulaşan kompakt mini HES geliştirildi.

11 NİSAN

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Gabar’da 33 kuyuda ulaşılan günlük petrol üretimine ilişkin, “Cumhuriyet tarihinin bir rekoruyla buradayız. Bugün itibarıyla 40 bin varil günlük üretimi burada geçmiş bulunuyoruz.” dedi.

16 NİSAN

Türkiye’de Ramazan Bayramı’nın üçüncü günü günlük elektrik üretiminin yüzde 78,5’i yenilenebilir kaynaklardan karşılanarak rekor kırıldı.

19 NİSAN

Bayraktar, Karadeniz’de petrol emaresi olduğu düşünülen bir alanda keşif kuyusu için ilerleyen aylarda sondaj çalışması yapılacağını bildirdi.

22 NİSAN

Bakan Bayraktar, Türkiye ile Irak arasında “Enerji Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı” imzalandığını belirtti.

28 NİSAN

Yerli ve milli imkanlarla geliştirilen sondaj kulesi “Koca Yusuf TP1500”, Gabar’daki Şehit Aybüke Yalçın Petrol Sahası 42’nci kuyuda sondaj çalışmalarına başladı.

Bayraktar, ABD’nin enerji şirketi Exxon Mobil ile yaklaşık 1,1 milyar dolar tutarında 2,5 milyon ton LNG için görüşüldüğünü açıkladı.

1 MAYIS

Enenji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar, “Türkiye’nin 2028’de yaklaşık 12 milyar metreküplük doğal gaz depolama kapasitesi olacak. Bu da tüketimimizin yüzde 20’sini açıkçası depolayabileceğimiz anlamına geliyor.” dedi.

2 MAYIS

Rus enerji şirketi Gazprom, 2023’te 629 milyar ruble (yaklaşık 6,8 milyar dolar) zarar etti. Şirket gelirleri geçen yıl 2022’ye göre 11,7 trilyon rubleden 8,5 trilyon rubleye düştü.

8 MAYIS

Küresel elektrik üretiminde yenilenebilir enerji kaynaklarının payı 2023’te ilk kez yüzde 30’u aşarken, Türkiye, elektriğinin yüzde 42’sini bu kaynaklardan üreterek küresel ortalamanın üzerine çıktı.

Bakan Bayraktar, Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) ve ExxonMobil arasında LNG ticaretine ilişkin işbirliği anlaşması imzalandığını duyurdu.

12 MAYIS

Türkiye’nin güneş enerjisi kurulu gücü nisanda önceki aya göre yaklaşık 1,3 gigavat artış kaydederek rekor kırdı.

14 MAYIS

ABD Başkanı Joe Biden, Rusya’dan zenginleştirilmiş uranyum ithalatını yasaklayan yasa tasarısını imzaladı.

Alparslan Bayraktar, Türkiye ile Azerbaycan arasında imzalanan doğal gaz işbirliği anlaşmasıyla ilişkilerin yeni bir boyuta ulaştığını belirterek, “Türkmenistan doğal gazının Azerbaycan ve Gürcistan üzerinden Türkiye’ye ulaştırılması için bu anlaşmayla mutabakata varmış oluyoruz.” dedi.

16 MAYIS

Enerji ve Tabii Kaynakları Bakanlığı, 2030’a kadar kamu binalarında yüzde 30 enerji tasarrufu ve 1,2 milyon sokak aydınlatmasını LED’e dönüştürmeyi hedefliyor.

Dünya Bankası ve Türkiye, yenilenebilir enerji kullanımını artırma çabalarını destekleyecek 1 milyar dolarlık program için anlaşma imzaladı.

17 MAYIS

Bayraktar, nisanda güneş ve rüzgar enerjisi kaynaklı elektrik üretiminin rekor kırdığını açıkladı.

Bakan Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, güneş enerjisi kaynaklı elektrik üretiminin nisanda 2,4 milyar kilovatsaate ulaşarak aylık bazda tüm zamanların rekorunu kırdığını ifade etti.

21 MAYIS

Bayraktar’ın ziyareti kapsamında Çin ve Türkiye arasında “Enerji Dönüşümü Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı” imzalandı.

23 MAYIS

Bayraktar, Fatih Sondaj Gemisi’nin, Karadeniz’deki yeni lokasyonu Göktepe2 kuyusunda sondaj çalışmalarına başladığını bildirdi.

6 HAZİRAN

Bakan Bayraktar ile Özbekistan Enerji Bakanı Curabek Mirzamahmudov, enerji dönüşümünde işbirliğine ilişkin protokol imzaladı.

8 HAZİRAN

Bayraktar, Türkiye’de doğal gaz ticaret merkezi kurulmasına yönelik son yıllarda önemli altyapı yatırımları yapıldığını belirterek, “Şimdi İstanbul Finans Merkezi’nde BOTAŞ ve Gazprom ortaklığında bir işletme şirketi kurmayı planlıyoruz.” dedi.

13 HAZİRAN

Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto, Türkiye ile Macaristan’ın enerji alanında stratejik işbirliği yaptığını belirterek, “Türkiye olmasaydı enerji arzımız güvenli olmazdı. (TürkAkım) Bu boru hattı olmasaydı şimdi çok ciddi bir sorunla karşı karşıya olurduk.” dedi.

Türkiye ile İspanya arasında imzalanan Enerji Dönüşümü Mutabakat Zaptı’yla iki ülkenin enerji alanındaki işbirliğinin daha da güçlendirilmesi ve sürdürülebilir ekonomik kalkınma hedefleri için ortak bir zemin oluşturulması amaçlanıyor.

18 HAZİRAN

Bakan Bayraktar, 16 Haziran’da gün içinde güneş enerjisinin elektrik üretimindeki payının yüzde 44’ü aşarak rekor kırdığını bildirdi.

24 HAZİRAN

EPİAŞ, Şangay Petrol ve Doğal Gaz Borsası (SHPGX) ile mutabakat belgesi imzaladı.

26 HAZİRAN

Türkiye, geçen yıl 399 megavatlık yeni HES kapasitesi devreye alarak bu alanda yeni kapasite kurulumunda Avrupa’da ilk sıraya yerleşti.

30 HAZİRAN

Rüzgardan elektrik üretiminde rekor kırıldı. Türkiye’nin rüzgar enerjisinden elektrik üretimi 29 Haziran’da 228 bin 604 megavatsaatle tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Bir önceki rekor, 218 bin megavatsaatle 7 Ocak’ta gerçekleşmişti.

9 TEMMUZ

AA Enerji Terminali Türkçe yayın hayatına başladı.

17 TEMMUZ

Türkiye ile Nijer arasında petrol ve doğal gaz alanında işbirliğini öngören niyet beyanı imzalandı.

18 TEMMUZ

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ile Somali Petrol Otoritesi arasında Somali denizlerinde 3 blokta petrol ve doğal gaz arama ve üretimine ilişkin anlaşma imzalandı.

21 TEMMUZ

Türkiye, Irak’a elektrik ihracatına yeniden başladı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, 3 yıllık aradan sonra başlayan elektrik ihracatıyla Türkiye ile Irak arasındaki mevcut 400 kV CizreKasek Enterkonneksiyon hattı üzerinden Irak’a azami 300 megavata kadar elektrik sağlanacağı bildirildi.

8 AĞUSTOS

Kalyon Enerji’nin güneş enerjisi santrali projesi için Birleşik Krallık İhracat Kredi Kuruluşu ve Polonya İhracat Kredi Kuruluşu garantörlüğünde, İngiliz Standard Chartered Bankası tarafından 249 milyon avro kredi sağlanacağı duyuruldu.

24 AĞUSTOS

Bakan Bayraktar, temmuzda elektrik üretiminin 34,6 milyar kilovatsaat, tüketimin de 34,5 milyar kilovatsaatle tüm zamanların en yüksek aylık değerine ulaştığını bildirdi.

Bayraktar, temmuzda yerli kaynaklara dayalı elektrik üretiminin 19,9 milyar kilovatsaatle en yüksek seviyeye çıktığını, yılın en sıcak günlerinde zirveyi gören elektrik talebinin yüzde 57’sinin yerli ve yenilenebilir kaynaklardan karşılandığını duyurdu.

2 EYLÜL

BOTAŞ ve Shell 10 yıllık LNG tedarik anlaşması imzaladı. Anlaşma kapsamında Shell, 2027 itibarıyla yıllık yaklaşık 4 milyar metreküp LNG temin edecek.

11 EYLÜL

Avrupa Birliği (AB) Komisyonunun Enerjiden Sorumlu Üyesi Kadri Simson, Avrupa’nın 2024’ün ilk yarısında rüzgar ve güneş enerjisinin yeni rekor kırarak elektrik üretiminde ilk kez fosil yakıtları geride bıraktığını bildirdi.

12 EYLÜL

Türkmen gazının Afganistan’dan geçerek Pakistan ve Hindistan’a ulaştırmayı hedefleyen TürkmenistanAfganistanPakistanHindistan Doğalgaz Boru Hattı (TAPI) Projesinin Afganistan kısmındaki çalışmalar 8 yıl aradan sonra yeniden başladı.

18 EYLÜL

BOTAŞ ve TotalEnergies 10 yıllık LNG tedarik anlaşması imzaladı. Anlaşma kapsamında TotalEnergies, 2027 itibarıyla yıllık yaklaşık 1,6 milyar metreküp LNG temin edecek.

19 EYLÜL

Türkiye’nin ilk yüzer doğal gaz üretim platformu Çanakkale’ye ulaştı. Bakan Bayraktar, platformun 2026’da Sakarya Gaz Sahası’nda devreye girerek günlük 10 milyon metreküp doğal gaz işleyeceğini belirtti.

30 EYLÜL

Son kömür santralini kapatarak kömürden elektrik üretiminden çıkan İngiltere, bu anlamda kömürsüz döneme geçen ilk G7 ülkesi oldu.

4 EKİM

İngiliz hükümeti, ülkenin ilk karbon yakalama tesislerinin kurulması amacıyla gelecek 25 yılı kapsayan dönem için 21,7 milyar sterlinlik finansmanı onayladı.

5 EKİM

BOTAŞ Genel Müdürlüğü ve Yönetim Kurulu Başkanlığına Abdulvahit Fidan atandı.

10 EKİM

Macaristan ile Rus doğal gaz şirketi Gazprom arasında, ülkeye gönderilen Rus gazının artırılmasına ilişkin mutabakat zaptı imzalandı.

11 EKİM

Bakan Bayraktar, Sırbistan’da enerji dönüşümü alanında işbirliğine ilişkin mutabakat zaptı imzalandığını bildirdi.

21 EKİM

Türkiye’nin enerji dönüşümü ve yenilenebilir enerjide 2035 yol haritası açıklandı. Bakan Bayraktar, Türkiye’nin 2035’te 120 bin megavatlık rüzgar ve güneş kurulu gücü hedeflediğini ve bunun için 80 milyar dolara yakın yatırıma ihtiyaç duyulduğunu bildirdi.

22 EKİM

Türkiye, maden alanında zengin rezervleri bulunan Afrika ülkesi Nijer ile maden arama ve işletmesi konularında işbirliğine yönelik mutabakat zaptı imzaladı.

25 EKİM

Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi’nin kıtalar arası ilk görevi için Somali’deki yeni görev yerine ulaştığı bildirildi.

TPAO ile Somali Petrol İdaresi arasında Somali’nin kara alanlarında petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerine ilişkin anlaşma imzalandı.

28 EKİM

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Rüzgar Enerjisine Dayalı Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları ve Bağlantı Kapasitelerinin Tahsisine İlişkin Yarışma İlanı (YEKA RES2024) Resmi Gazete’de yayımlandı. 21 Ocak 2025’te Edirne, Kırklareli ve Sivas’taki toplam 1200 megavat elektrik gücündeki bağlantı kapasitesinin tahsisi amacıyla rüzgar enerjisine dayalı 5 yarışmanın yapılacağı ilan edildi.

4 KASIM

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Güneş Enerjisine Dayalı Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları ve Bağlantı Kapasitelerinin Tahsisine İlişkin Yarışma İlanı (YEKA GES2024) Resmi Gazete’de yayımlandı. 27 Ocak 2025’te Antalya, Karaman, Malatya, Van, Kütahya ve Konya’daki toplam 800 megavat elektrik gücündeki bağlantı kapasitesinin tahsisi amacıyla güneş enerjisine dayalı 6 yarışma yapılacağı ilan edildi.

9 KASIM

Abdülhamid Han Sondaj Gemisi Karadeniz’de Amasra4 kuyusundaki ilk sondaja başladı.

11 KASIM

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının 20242028 Stratejik Planı yayımlandı.

Plana göre, yerli kaynaklardan üretilen elektrik enerjisi miktarının 2028’de yıllık 270 milyar kilovatsaate, yerli kaynakların elektrik üretimindeki payının yüzde 63’e, kurulu güç bakımından güneş enerjisi santrallerinin 33 bin 100 megavata, rüzgar enerjisi santrallerinin 19 bin 300 megavata çıkarılması, 4 bin 800 megavatlık nükleer enerji kapasitesinin devreye alınması amaçlanıyor.

Bu kapsamda günlük üretimin yurt içi ham petrolde 210 bin varile, doğal gazda 42,5 milyon metreküpe, doğal gaz depolama kapasitesinin 12 milyar metreküpe ve yıllık maden ihracat değerinin 10 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.

13 KASIM

Türkiye, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenen COP29’da küresel nükleer enerji kapasitesini 2050’ye kadar 3 katına çıkarma hedefine katıldı.

21 KASIM

ABD yönetimi, Rusya’nın uluslararası finans sistemini kullanmasını engellemek amacıyla Gazprombank’a yaptırım uyguladı.

22 KASIM

AA’nın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı himayesinde, “Ortak Gelecek, Ortak Hedefler” temasıyla düzenlediği İstanbul Energy Forum gerçekleştirildi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi’nin Somali denizlerindeki 3 sahada faaliyetlerine başladığını bildirdi.

3 ARALIK

Libya Ulusal Petrol Kurumu, ülkenin ham petrol ve gaz üretiminin günlük 1 milyon 600 bin varili aşarak 2013’ten bu yana yüksek seviyeye ulaştığını duyurdu.

5 ARALIK

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubu, günlük 2 milyon varillik üretim kesintisini 2026 sonuna kadar uzatma kararı aldı.

OPEC+ grubu üyesi bazı ülkelerin uyguladığı günlük 1,65 milyon varillik gönüllü üretim kesintisinin de 2026 sonuna kadar uzatılması kararlaştırıldı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rus gazının ihracatında alıcı şirketlerin ödemelerinin Gazprombank’a yapılmasına yönelik zorunluluğu iptal etti.

10 ARALIK

Bakan Bayraktar, Şırnak Gabar’da günlük ham petrol üretiminin 61 bin varilin üzerine çıktığını bildirdi.

Bayraktar, kasımda Türkiye genelinde toplamda 3 milyon 425 bin varil ham petrol üretimiyle rekor kırıldığını, bu üretimin yarısının Gabar’dan karşılandığını duyurdu. Bayraktar ayrıca, Sakarya Gaz Sahası’ndaki üretimin ise günlük 7 milyon metreküpe yaklaştığını kaydetti.

11 ARALIK

Bakan Bayraktar, elektrik ve doğal gaz faturalarında 2023’te 328 milyar lira, 2024’ün 11 aylık döneminde ise 314 milyar liralık tutarın devlet tarafından karşılandığını bildirdi.

12 ARALIK

Akkuyu NGS’nin ilk ünitesindeki türbin tesisinin montajı tamamlandı.

Bakan Bayraktar, Akkuyu NGS’de ilk reaktörün 2025’te deneme üretimine alınacağını belirtti. Bayraktar, “Akkuyu NGS’nin inşaat ve montaj çalışmalarının yüzde 90 tamamlanan birinci reaktörünün türbin şaftını devreye alarak en önemli aşamayı geride bıraktık.” ifadesini kullandı.

13 ARALIK

Aksa Enerji’nin Özbekistan’daki Talimercan Doğal Gaz Kombine Çevrim Santrali devreye girdi.