ASO’dan mesleki eğitimde dijital ve yeşil dönüşüm vurgusu

Sibel Acar – Ankara / Ankara Sanayi Odası (ASO), Türkiye’nin insan kaynağının ekonominin talepleri doğrultusunda geliştirilmesine yönelik yol haritası niteliğinde ‘İş Gücü Piyasasına Mesleki ve Teknik Eğitimin Entegrasyonu: Uyum ve Gelecek Öngörüleri’ başlıklı çalışma raporu yayımladı.

Hazırlanan çalışmada Türkiye’deki mesleki ve teknik eğitime yönelik temel düzeyde tespitler yapıldı.

Raporda, yeşil dönüşüm ve dijitalleşmenin iş tanımlarını radikal bir şekilde değiştirdiği, büyük veri, yapay zeka, yenilenebilir enerji gibi alanlardaki yeni mesleklerin mesleki ve teknik eğitimde bu dönüşüme ayak uydurmasını zorunlu hale getirdiği ifade edildi.

Raporun önsözünde yer alan değerlendirmede, üretim süreçlerinde yaşanan ikiz dönüşümün (yeşil ve dijital dönüşüm), beceri ve yetenek tanımlarında değişimi beraberinde getirdiği belirtilerek sanayideki dönüşümlerden kaynaklı üretim sürecindeki iş tanımlarının da değişim içerisinde olduğuna dikkat çekildi.

MESLEKİ EĞİTİMDE SORUNLAR ELE ALINDI

Bu bağlamda, Türkiye’de mesleki ve teknik eğitime yönelik sorunların doğru bir şekilde tespit edilmesinin gerekliliğine vurgu yapılan raporda, ilgili sorunlar şu şekilde tanımlandı:

– Mesleki eğitim konusunda ihtiyaç ve problemlerin, veri ve saha bilgisi altyapısıyla sebep-sonuç ilişkisini de içerecek şekilde politikaların etkisini ortaya koyabilecek detaylı mikro çalışmaların eksikliği söz konusudur. ASO

– Politika ve strateji belgeleri başta olmak üzere mesleki ve teknik eğitim ile ilgili çalışmalarda temel aktör olan öğrencilerin görüşleri dışarıda tutularak politika tasarımı yapılmaktadır.

– Mesleki ve teknik eğitimde gerek müfredat gerekse eğiticinin gelişiminin güncel gelişmeler doğrultusunda sağlanamaması da yaşanan önemli sorunlardan bir başkasıdır.

– Nitelikli bir mesleki ve teknik eğitim için teorinin yanı sıra pratik bilgi ve becerileri de öğrenciye kazandıracak etkin bir sistemin işletilmesine ihtiyaç vardır.

– İş gücü piyasasında arz talep dengesinin sağlanamamasının nedeni, okul ve işletmeler arasındaki iş birliğinde yaşanan aksaklıklardır. ASO

– Mesleki ve teknik eğitim sisteminin farklı kademeleri arasında bütünlük bulunmamaktadır.

– Türkiye’de, bir kariyer rehberliği sistemi olmadığı için öğrenciler meslek seçimlerini bilinçli yapamamaktadır.

MESLEKİ VE TEKNİK EĞİTİMDE DİJİTAL VE YEŞİL DÖNÜŞÜM VURGUSU

Bu hususlara yönelik birtakım somut ve uygulanabilir stratejilerin hayata geçirilmesinin kritik önemde olduğunun belirtildiği raporda, mesleki eğitimle ilgili ‘niteliksiz öğrencilerin eğitimi’ şeklinde toplumsal bir algı bulunduğu, bu durumun da başarılı öğrencilerin meslek liselerini tercih etmemelerine yol açtığına dikkat çekildi.

Kişilerin rastgele mesleki ve teknik eğitime yönelmelerinin önüne geçilerek resmi ve özel tüm Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri ve MYO’ların, akademik başarısı yüksek ve mesleklere ilgi duyan bireylerin isteyerek geldikleri kurumlar haline getirilmesi için çalışmaların yapılmasının gerekliliğine dikkat çekilen raporda, mesleki ve teknik eğitimde gerçekleşen müfredatlar ve programların dijital ve yeşil dönüşüme uyumlu olarak güncellenmesi gerektiği belirtildi.

Çalışmada ayrıca ‘2023 Dünya Ekonomik Forumu İşlerin Geleceği Raporu’na da işaret edilerek söz konusu çalışmada 2023-2027 yılları arasında iş gücü piyasalarında beklenen yapısal değişiklikler ve iş dünyasının geleceğine yönelik ana trendler arasında yeşil dönüşüm ve çevre, sosyal ve yönetişim standartlarının öneminin yer aldığına işaret edildi.

“MEVCUT İŞLERİN YÜZDE 23’Ü YEŞİL DÖNÜŞÜM, TEKNOLOJİ VE EKONOMİK GÖRÜNÜMDEN ETKİLENECEK”

İşlerin değişimini etkileyen anahtar tetikleyiciler arasında 3 ana unsurun yer aldığına vurgu yapılan çalışmada, bu unsurların ‘Yeşil Dönüşüm, Teknoloji ve Ekonomik Görünüm’ olduğu belirtildi.

Raporda, önümüzdeki beş yıl içinde iş gücü ve becerilerdeki değişimin teknoloji odaklı olacağı vurgulanarak mevcut işlerin yüzde 23’ünün yeşil dönüşüm, teknoloji ve ekonomik görünüm gibi üç ana faktörden etkilenerek değişim geçireceği belirtildi.

Bu nedenle, mesleki ve teknik eğitimde uygulanan müfredat ve programların, dijital ve yeşil dönüşüme uyumlu olarak güncellenmesi gerekliliği ifade edildi.