'Enerji alanındaki çalışmalarımız küresel boyuta ulaştı'

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, “Enerji alanındaki çalışmalarımız ülkemizin sınırlarını aşarak küresel boyuta ulaştı. Diğer ülkelerle çeşitli alanlarda doğal gaz ve petrol arama faaliyetleri içindeyiz” dedi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ve 2021 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi’nin geneli ile Sayıştay raporları üzerindeki görüşmelerde milletvekillerinin sorularını yanıtladı.

“MAZOT VE GÜBRE DESTEĞİ 2023 YERİNE 2022 YILINDA GERÇEKLEŞECEK”

Fuat Oktay, 2020 yılında 3,7 milyar lira olan tarımsal sulama ödeneğini 2023 bütçesinde 26,1 milyar liraya çıkardıklarının altını çizerek, 2023 yılında 5 milyar lira gübre desteği ödenmesinin planlandığını söyledi. 2022 üretim yılı gübre desteklerinin bir önceki yıla göre hububat grubunda yüzde 130, diğer ürünlerde yüzde 163 oranında artırarak ödenmesini öngördüklerini aktaran Oktay, “Talep eden çiftçilerimizin buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale ve çeltik üretimlerine yönelik 2022 yılı mazot ve gübre tarımsal destek hakedişleri, 2023 yılı yerine 2022 yılı içinde mazot ve gübre alımı yapılabilecek şekilde ödenecektir.” bilgisini verdi.

Türkiye’nin, gıda ve arz güvenliği, tarımın bereketi, enerjinin verimliliği, üreticinin teşvikleri, milli teknoloji hamlesi, yerli tasarımı, inovasyonu ve cari fazla hedefli büyüme politikası ile bütçesi temelinde yükseleceğini ifade eden Oktay, 100’üncü yılın bütçesinin, milletle iç içe, milletin ta kendisi olan yönetim anlayışının mali alana kapsayıcı şekilde yansıması olduğunu ve bütçe teklifinin hem oluşum süreci hem de muhtevası bakımından kapsayıcı ve hesap verebilir yapıda olduğunu vurguladı.

CARİ İŞLEMLER DENGESİ

Cari işlemler açığının bu yıl enerji faturasında gözlenen astronomik fiyat etkisi ile göreli yüksek seyrettiğine, ancak enerji dışında cari işlemler fazlası verildiğine işaret eden Oktay, gelecek yıl enerji faturasının gerilemesiyle, cari işlemler açığının yüzde 2,5 gibi sürdürülebilir bir düzeye gerilemesini beklediklerini söyledi. Fuat Oktay, cari işlemler açığının karşılığında, üretim ve ihracatta artışın ve yüksek büyüme ile istihdam oranlarının olduğunu belirtti.

Ekonomi politikalarını tasarlarken AK Parti hükümetleri öncesi dönemlerde görülen durgunluk, yüksek işsizlik ve istikrarsızlık sorunlarıyla bir daha karşılaşmamak için yatırımı, istihdamı, üretimi, ihracatı ve cari fazla hedefli büyümeyi önceleyen bir politika çerçevesi oluşturduklarını anlatan Oktay, bu politika çerçevesinde önceliklerinin cari işlemlerde kalıcı iyileşmeyi sağlayan dengeli ve sürdürülebilir bir büyümeyi elde etmek olduğunu dile getirdi.

Oktay, küresel düzeyde resesyonun konuşulduğu, yatırımların zayıfladığı bir dönemde Türkiye’nin dengeli büyümeyi başaran, aynı zamanda güçlü yatırım ve güçlü ihracatla birlikte yüksek istihdam oluşturan nadir ülkelerden olduğunun altını çizerek, şöyle devam etti:

“Cari fazla vermeye ve katma değerli üretimi artırmaya odaklanan büyüme yaklaşımımızın orta ve uzun vadede enflasyonda kalıcı düşüşü sağlayacağını öngörüyoruz. Bu politika çerçevemizin son yıllarda enerji hariç cari işlemler açığını düşürmede etkili olduğunu gözlemliyoruz. Bununla birlikte, 2022 yılında cari işlemler açığındaki artışın ana nedeni, yükselen küresel enerji fiyatlarının enerji ithalatımızda önemli derecede artışa neden olmasıdır. Enerji fiyatları birçok ülkede olduğu gibi maalesef Türkiye ekonomisinde de makroekonomik unsurlar üzerinde zaman zaman baskı oluşturabilmektedir. Geçmişe baktığımızda enerji fiyatlarının cari açık, enflasyon ve Dolar-Türk lirası kuru gibi makro değişkenler üzerinde olumsuz etkileri görülmüştür. 2021 yılında ham petrol fiyatı varil başına ortalama 71 dolar seviyelerinde iken bu yıl ortalama 102 dolarlara kadar ulaşmıştır. Metreküp başına doğal gaz fiyatı 2020 yılında ortalama 114 dolar iken 2021 yılında 489 dolara, 2022 yılının ilk dokuz ayında ise ortalama 1414 dolara ulaşmış, diğer bir ifadeyle kısa bir süre içerisinde 12 katına çıkmıştır. Netice itibarıyla enerji ithalatımız 2021 yılında 51 milyar dolar iken, bu rakamın 2022 yılındaki fiyat artışlarıyla birlikte 103,5 milyar dolara yükselmesini öngörüyoruz. Bu, enerji faturalarımızda 50 milyar doların üzerinde ilave bir artışa işaret etmektedir. Bir başka ifadeyle bu yıl astronomik enerji fiyat artışları olmasa idi 2022 yıl sonunda ekonomimiz cari fazla vermiş olacaktı.”

Enerji hariç cari işlemler dengesinin ise yılın ilk iki çeyreğinde güçlü büyüme performansına rağmen pozitif görünümünü koruduğuna dikkati çeken Oktay, enerji dışı cari işlemler fazlasının ağustos ayı itibarıyla iyileşmeye devam ederek 33 milyar dolar seviyesine ulaştığını söyledi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, enerji hariç dengede meydana gelen bu iyileşmenin ekonomi politikalarının başarılı bir şekilde uygulandığının en somut göstergesi olduğunu dile getirerek, nihai hedeflerinin, cari işlemler dengesinde kalıcı bir iyileşmeyi sağlamak ve sürdürmek olduğunu ifade etti.

Ekonominin enerji fiyatlarından gelecekte bu kadar olumsuz etkilenmeyeceği yapısal adımları da attıklarını ve bu adımların aynı zamanda enerji arz güvenliğine de katkı vereceğini anlatan Oktay, hükümetin küresel düzeyde sıkıntılı bir dönemde gerçekleştirdiği başarılı diplomasi ile enerji arz güvenliğini sağlayıcı adımlar attığını, bölgesel enerji merkezi olma yolunda hızla ilerlediğini kaydetti.

Oktay, başarılı diplomasinin bir başka sonucu olarak Türkiye’de kış aylarında yaşanabilecek olası bir doğal gaz krizinin önüne geçildiğinin altını çizerek, Sakarya doğal gaz sahasında keşfedilen 540 milyar metreküplük doğal gaz rezervinin 2023 yılı itibarıyla halkın kullanımına sunulacağını anımsattı.

“ENERJİ ALANINDAKİ ÇALIŞMALARIMIZ KÜRESEL BOYUTA ULAŞTI”

2023’ün birinci çeyreğinde, ilk fazda üretilecek günlük 10 milyon metreküp doğalgazın milli iletim sistemine aktarılmış olacağını, yeni doğalgaz rezervi arama çalışmalarının dördüncü sondaj gemisi Abdülhamid Han’ın Akdeniz’de sondaj çalışmalarıyla devam ettiğini ve olası yeni rezerv keşifleri ile çok daha fazla doğalgazı vatandaşlara sunmayı amaçladıklarını belirten Oktay, şöyle konuştu:

“Enerji alanındaki çalışmalarımız ülkemizin sınırlarını aşarak küresel boyuta ulaştı. Diğer ülkelerle çeşitli alanlarda doğal gaz ve petrol arama faaliyetleri içindeyiz. Ayrıca Türk Devletleri Teşkilatı Üyesi ülkelerle de enerji alanındaki ilişkilerimizi geliştiriyoruz, önümüzdeki dönemde enerji politikalarındaki işbirliklerimizi güçlendireceğiz. Ülkemiz bugüne kadar yaptığı enerjide kaynak ve güzergah çeşitliliğini artıran yatırımların yanı sıra, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji yatırımları sayesinde arz güvenliğini sorunsuz bir şekilde sağlamıştır. Eylül ayı itibarıyla elektrik kurulu gücümüz 103 bin megavata yaklaşmış, bu kapasitenin yüzde 65’i yerli, yüzde 54’lük kısmı ise yenilenebilir enerji kaynaklarımızdan oluşmaktadır. Ülkemize nükleer enerji güç santrallerinin kazandırılması özel önem verdiğimiz bir diğer konu. Bildiğiniz üzere, 4 bin 800 megavat toplam kurulu güce sahip, işletmeye alındığında yılda 35 milyar kilovat saat elektrik üretmesi planlanan nükleer santralin yapım çalışmaları devam etmektedir. İkinci nükleer santralin yapımı planlama aşamasında. Bu konudaki müzakerelerimiz de başladı.”