Rekor fiyatla başladı

Mini YEKA GES-3 yarışmalarında 19 bağlantı bölgesi için yapılan yarışmalar tamamlandı. Yapılan yarışmalarda Antalya-3’de 18,5 kuruş/kwh fiyat teklifi ile güneş enerjisinde Türkiye’de bugüne kadar kaydedilen en düşük fiyat teklifi rekoru kırıldı.

FİYAT ORTALAMASI 22,9 KURUŞ/KWH OLDU

610 MW’lık bağlantı kapasitesi gerçekleştirilecek 46 bağlantı kapasitesinin yer aldığı ilk parti Mini YEKA GES-3 yarışmalarında 19 bağlantı bölgesi için yapılan yarışmalar tamamlandı.

19 bağlantı bölgesi için yapılan yarışmalarda en düşük fiyat teklifi 18,5 kuruş/kwh ile Antalya-3’de kaydedildi. 8,20 Dolar/TL kuru üzerinden hesaplandığında dolar cinsinden 2,26 dolar USDcent/kWh’e karşılık gelen teklif Türkiye’de güneş enerjisinde bugüne dek ulaşılan en düşük fiyat teklifi oldu. Tamamlanan 19 yarışmada kazanan fiyatların ortalaması ise 22,9 kuruş/kwh oldu.

GENSED BAŞKANI HALİL DEMİRDAĞ: “MİNİ YEKA, MİNİ FİYAT, MEGA TALEP”

“Her ne kadar adı mini olsa da, projelere duyulan ilgi mega oldu. “Mega düzeyde” ilgi gösterilen yarışmalarda “Mini fiyatlar” gerçekleşti. Katılan şirketler içerisinde büyük holdingler, elektrik dağıtım şirketleri, büyük sanayiciler de var. Bu hem projelerin hayata geçeceğini ve hem de fiyatın gerçekçi olduğunun en önemli ispatıdır. Bu projelerin yatırıma döneceğine ilişkin büyük bir ilk aşama geçildi diyebiliriz.”

GÜYAD YÖNETİM KURULU BAŞKANI CEM ÖZKÖK: “DOLAR BAZILI FİYATLAR DÜŞEBİLİR”

“Güneş Mini YEKA yarışmalarında rekor seviyede fiyat görülmesi oldukça heyecan verici. Ancak tesislerin sorunsuz bir şekilde işletmeye alındığını görmeden sevinmek için erken. Yarışmalarda 18,5 kuruş/kwh (2,2 cent/kwh) rekor fiyat kaydedildi. Kurdaki volatiliteye bağlı olarak dolar bazlı fiyatlar düşebilir. Fakat önemli olan fiyatların dolar bazında düşmesi değil, projelerin en kısa sürede yapılabilirliğinin sağlanması.”

HABERİN DEVAMI… 

MİNİ YEKA GES YARIŞMALARI REKORLA BAŞLADI

610 MW’lık bağlantı kapasitesi için gerçekleştirilecek 46 bölgenin yer aldığı ilk parti Mini YEKA GES-3 yarışmalarında 19 bağlantı bölgesi için yapılan yarışmalar tamamlandı. Yapılan yarışmalarda Antalya-3’te 18,5 kuruş/kwh’luk fiyat teklifi ile güneş enerjisinde Türkiye’de bugüne kadar kaydedilen en düşük fiyat teklifi rekoru kırıldı.

Türkiye’nin 36 farklı şehrinde 1.000 MW’lık güneş enerjisine dayalı yenilenebilir enerji kaynak alanları ve bağlantı kapasitelerinin tahsisi için yapılacak mini Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) yarışmalarında 610 MW’lık bağlantı kapasitesi gerçekleştirilecek 46 adet YEKA GES-3 yarışması 26 Nisan’da Ankara’da başlamıştı. 27 Nisan’da Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, yarışmaların İçişleri Bakanlığı Genelgesi gereği ertelendiği ve ertelenen yarışmalara ilişkin yeni takvimin duyurusunun yapılacağı belirtildi.

Geçtiğimiz Mart ayında alınan başvurularda toplam 36 ildeki 74 bağlantı bölgesinde yer alan toplam 1.000 MW gücünde bağlantı kapasitesinin tahsisi için toplam kurulu gücü 9.440 MW olan 709 başvuru yapılmıştı. 

19 BAĞLANTI BÖLGESİNDE YER ALAN 260 MW’LIK BAĞLANTI KAPASİTESİ İÇİN YARIŞMALAR TAMAMLANDI

26 Nisan’da başlayan ve 29 Nisan’a kadar devam eden yarışmalarda 9 ildeki 19 bağlantı bölgesinde yer alan 260 MW’lık kapasite için yapılan yarışmalar tamamlandı. 

ANTALYA-3’TE VERİLEN 18,5 KURUŞ/KWH İLE GÜNEŞTE TÜRKİYE’NİN EN DÜŞÜK FİYAT REKORU KIRILDI

19 bağlantı bölgesi için yapılan yarışmalarda en düşük fiyat teklifi 18,5 kuruş/kwh ile Antalya-3’de kaydedildi. Antalya-3’de 10 MW bağlantı kapasitesi için toplam 11 şirketin teklif verirken yarışmayı açık eksiltme turunda 18,5 kuruş/kwh ile en düşük teklifi veren Margün Enerji Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş. kazandı.

8,20 Dolar/TL kuru üzerinden hesaplandığında dolar cinsinden 2,26 dolar USDcent/kWh’e karşılık gelen teklif Türkiye’de güneş enerjisinde bugüne dek ulaşılan en düşük fiyat teklifi oldu. 

Eski YEKDEM fiyatlarında 13,3 USDcent/kWh olan alım garantisine ek olarak verilen 6,7 USDcent/kWh’lik yerli katkı fiyatı ile birlikte toplam 20 USDcent/kWh’e kadar yükseliyordu.

2017 yılında gerçekleştirilen ve ilk YEKA yarışması olan Karapınar YEKA-1 GES ihalesinin 6,99 USDcent/kWh’lik fiyat teklifi ile Kalyon – Hanhwa Q CELLS Ortak Girişim Grubu kazanmıştı. 

Margün Enerji Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin Antalya-3 yarışmasında 10 MW’lık bağlantı kapasitesi için verdiği ve 2,26 dolar USDcent/kWh’e karşılık gelen 18,5 kuruş/kwh’lik teklif bugüne kadar Türkiye’de güneş enerjisi için verilen en düşük teklif olarak rekor kırarken dünyada da kaydedilen rekor düşük fiyat teklifleri arasında yer aldı.

MİNİ YEKA GES-3 YARIŞMALARI TAM KAPANMA NEDENİYLE İLERİ BİR TARİHE ERTELENDİ

4 gün devam eden yarışmalarda 260 MW’lık bağlantı kapasitesi yapılan yarışmalar tamamlanırken geri kalan 350 MW’lık bağlantı kapasitesi için yapılacak yarışmalar ise tam kapanma nedeniyle ertelendi. 

27 Nisan’da Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın web sitesinden yapılan açıklamada 26 Nisan’da başlayan YEKA GES-3 Yarışmaları 27 Nisan 2021 tarihli ve 7576 sayılı İçişleri Bakanlığı Genelgesi gereği ertelendiği ve ertelenen yarışmalara ilişkin yeni takvimin duyurusunun yapılacağı belirtildi. 

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: 

“3 Temmuz 2020’de Resmi Gazete’de yayımlanan Güneş Enerjisine Dayalı Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları ve Bağlantı Kapasitelerinin Tahsisine ilişkin Yarışma İlanı kapsamında 21 Nisan 2021’de Bakanlığımız internet adresinde 30 Nisan 2021’den itibaren yapılacağı duyurulan YEKA GES-3 Yarışmaları 27 Nisan 2021 tarihli ve 7576 sayılı İçişleri Bakanlığı Genelgesi gereği ertelenmiştir. Ertelenen yarışmalara ilişkin yeni takvimin duyurusu yapılacaktır.”

EN YÜKSEK FİYAT TEKLİFİNİN KAZANDIĞI YARIŞMA 28,9 KURUŞ/KWH İLE AĞRI-1 OLDU

Yarışmalarda en yüksek fiyat teklifinin kazandığı yarışma ise 15 MW bağlantı kapasitesinin olduğu Ağrı-1 bölgesi için yapılan yarışmada kaydedildi. FYS Elektrik İnşaat ve Nakliyat Sanayi Ticaret Limited Şirketi Ağrı-1 bölgesindeki yarışmayı 28,9 kuruş/kwh’lik (3,52 dolar USDcent/kWh) teklif ile kazandı. 

Tamamlanan 19 yarışmada kazanan fiyatların ortalaması ise 22,9 kuruş/kwh oldu.

Avrupa yollarındaki elektrikli otomobil sayısında daha hızlı bir artış görülüyor

İklim değişikliğiyle mücadele kapsamındaki katı salınım hedeflerinin baskısının elektrikli araçlara geçişi hızlandırması bekleniyor.

Almanya’da Landesbank Baden-Württemberg (LBBW) Bankası’nın bataryalı elektrikli araçlar (BEV) pazarına ilişkin raporunda, Almanya ve Avrupa yollarında elektrikli otomobil sayısının artmasının beklendiği kaydedildi.

LBBW Otomobil Analisti Gerhard Wolf, iklim değişikliğiyle mücadele kapsamındaki katı salınım hedeflerinin otomobil sanayisi üzerinde baskı oluşturduğunu belirterek, BEV araçların oranının 2030’a kadar Almanya ve Avrupa’da trafiğe yeni kayıtlı araçların yüzde 60’ına çıkacağı öngörüsünde bulundu.

Yeşil Mutabakat çağrısı ile AB’nin, 2030 yılına kadar karbon salımı azaltma hedefini yüzde 37,5’ten yüzde 50’ye çıkarmayı amaçladığını kaydeden Wolf, bunun sadece kısa mesafelerde çalışan ve uzun yolculuklar için içten yanmalı motoru çalıştırmak zorunda kalan hibrit araçlarla başarılamayacağını vurguladı.

Geçen yıl AB’de trafiğe yeni kayıt olan araçların yüzde 10’unun saf elektrikli otomobillerden oluştuğunu aktaran Wolf, “Düzenleme işe yarıyor. Üreticilerde karbon salınım hedeflerine ulaşma hedefi ve bunun için baskı var. 2030 için hedefler, otomobil üreticilerinin BEV payını genişletmekten kaçınamayacak kadar iddialı.” ifadelerini kullandı.

Yenilenebilir Enerji Yatırımcıları Derneği (GÜYAD) Başkanı Cem Özkök ve Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) Başkanı Halil Demirdağ YEKA yarışmalarını ve yarışmalarda kazanan fiyatları Green Power’a değerlendirdi.

‘MİNİ YEKA, MİNİ FİYAT, MEGA TALEP’

GENSED Başkanı Halil Demirdağ YEKA GES-3 yarışmalarının Türkiye enerji piyasasında önemli bir dönüm noktası ulaşıldığı değerlendirmesini paylaşırken, kapasite hakkı kazanan projelerin bir an önce devreye girmesinin önemine vurgu yaptı.

T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) modeli kapsamında geliştirilen YEKA GES-3 yarışmalarının ilk bölümü geçtiğimiz hafta Ankara’da gerçekleştirildi.

Dört gün süren yarışmalarda 19 proje için 10-15 ve 20 MW arasında değişen büyüklüklerde toplamda 260 MW kapasite hakkı sağlandı. Tam kapanma döneminin ardından devam etmesi beklenen yarışmalar ile 36 ayrı şehirdeki 74 bölgedeki güneş enerjisi yatırımları için toplamda 1.000 MW kapasite hakkı sağlanacak.

Yarışma süreci hakkında değerlendirmelerini paylaşan Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) Başkanı Halil Demirdağ “Mini YEKA” olarak da adlandırılan yarışmalara yatırımcıların “Mega düzeyde” ilgi gösterirken yarışmalarda “Mini fiyatlar” gerçekleştiğini ifade etti.

“KAPASİTE HAKKI KAZANAN PROJELERİN BİR AN ÖNCE DEVREYE GİRMESİNİ TEMENNİ EDİYORUZ”

Halil Demirdağ yarışmalarda oluşan rekor düzeydeki düşük fiyatların Türkiye enerji piyasası için bir dönüm noktası olduğuna vurgu yaparken kapasite hakkı kazanan projelerin bir an önce devreye girmesini temenni ettiklerini ifade eti ve şu değerlendirmeleri paylaştı; “Öncelikle YEKA GES-3 Yarışmaları’nın bir adı da Mini YEKA oldu. Fakat görüyoruz ki her ne kadar adı mini olsa da, projelere duyulan ilgi mega oldu. Katılan şirketler içerisinde büyük holdingler, elektrik dağıtım şirketleri, büyük sanayiciler de var. Bu hem projelerin hayata geçeceğini ve hem de fiyatın gerçekçi olduğunun en önemli ispatıdır. Bu projelerin yatırıma döneceğine ilişkin büyük bir ilk aşama geçildi diyebiliriz. Yatırımcı çeşitliliği, zamanla farklı finansman usul ve yöntemlerinin kullanılması marifetiyle ilginç bir hikayeye tanık olacağız.

Yıllardır süre gelen fiyat düşüşleri ile her yarışmada rakamların, ilk başta yarattığı tedirginliğe rağmen sonradan kârlı çıkması yatırımcıları her yarışmada teşvik ediyor. Bu yarışmada öne çıkacak olan verimlilik dolayısı ile bunu sağlayacak yeni teknolojiler ile santral kurulum ve işletmesinde sürdürülebilirlik çok daha önemli olacak.”

“YARIŞMALARIN DEVAMINDA DAHA DÜŞÜK FİYATLAR GÖREBİLİRİZ”

Yarışmalarda oluşan fiyatların üyelerini ağırlıklı olarak güneş enerjisi sanayisi ürünleri üreten ile güneş enerjisi santrallerine mühendislik ve kurulum hizmetleri veren teknik firmalardan oluşan GENSED olarak öngördükleri ve bekledikleri düzeyde olduğunu belirten Halil Demirdağ, bu fiyatların aynı zamanda enerji yatırımcılarının Türkiye’ye ve güneş enerjisi sektörüne ne kadar güvendiğini gösterdiğinin de altını çizdi.

Demirdağ kamu, sivil toplum kuruluşları ve özel sektörün aynı yöne bakarak Türkiye’nin yarınları için emin adımlar attıklarını da sözlerine ekledi.

“YARIŞMADA DAHA DÜŞÜK FİYATLARIN DA OLUŞABİLECEĞİ DÜŞÜNÜLÜYOR”

Açıklamasında lisanslı güneş enerjisi yatırımları için Türkiye’de 2014-2015 döneminde yapılan ilk yarışma sürecini hatırlatan GENSED Başkanı Demirdağ, YEKA GES-3 kapsamında 55 bölge için devam edecek yarışmalarda daha düşük fiyatların da görülebileceğini, tek temennilerinin ise elde edilen bu kapasitelerin hiç zaman kaybetmeden yatırıma çevrilerek devreye alınması olduğunu belirterek sözlerini şu şekilde sürdürdü; “Şu an verilen en düşük fiyat, Türkiye enerji piyasası için dönüm noktası niteliğindedir.

Türkiye yenilenebilir enerji sektöründe yapılan her yarışmada bir sonraki gün daha rekabetçi fiyatlar oluştu. Buna en güzel örnek 2014-2015 döneminde yapılan güneş enerjisi lisans yarışmalarıdır, 60 bin TL/MW ile başlayan TEİAŞ katkı paylarının yarışmada 3 milyon TL/MW’a kadar çıkan fiyatlarla sonuçlandı. Türkiye’deki yenilenebilir enerji yatırımcılarının bu davranışını baz alırsak, yarışmada daha düşük fiyatların da oluşabileceği düşünülmektedir. Tek temennimiz, kazanan yarışmacıların hiç zaman kaybetmeden bu kapasiteleri yatırıma çevirmesidir ki kısıtlı yeşil ve yenilenebilir bağlantı kapasiteleri uzun yıllar bloke olmasın.”

“PROJELERİN MAKUL KAZANÇLARLA GERÇEKLEŞECEĞİNİ DÜŞÜNÜYORUZ”

Halil Demirdağ yarışmalarda oluşan rekor düzeydeki fiyatların projelerin hayata geçmesini engellemeyeceğini, bunun hem sektördeki küresel eğilimler ile paralel bir durum olduğunu hem de bu gibi yatırımların hayata geçmesini etkileyen tek faktörün alım fiyatı olmadığına dikkat çekerek ve şunları ifade etti; “Yatırımların hayata geçmesinde sağlanacak alım garantileri dışında bir projenin yatırımı için yatırımcıların koyabileceği öz kaynak miktarı, proje için sağlayabilecekleri finansmanın maliyeti, güneş enerjisinin o firmanın diğer enerji kaynakları ile birlikte toplam elektrik üretim portföyü içindeki payı, yatırımcı için o projenin tatmin edici geri dönüş süresinin ne olduğu gibi faktörler değişkenlik gösterebilir.

Bu faktörler her yatırımcı için de her proje için de farklı olabilir. Ama sonuç olarak bu kadar rekabetçi bir yarışmaya katılan hiçbir firma zarar etmek için teklif atmayacaktır. İhalelerde oluşan fiyatlar ne kadar düşük görülse de İspanya’da daha Ocak ayı sonunda yapılan yarışmalarda 1,5 Avro-sent/kWh rakamlar çıkmıştır. Çok olağanüstü bir finansal kriz yaşanmadığı sürece, en riskli projelerde bile piyasanın bu yatırımları anlaması biraz uzun sürse de, projelerin makul kazançlarla gerçekleşeceğini düşünüyoruz. Yarışmada daha düşük fiyatlarla uzun vadede yaparım düşüncesi olmadan devam edilmesi en büyük dileğimiz.”

“ÇALIŞMAYAN HER 1.000 MW GES TÜRKİYE İÇİN YILDA 110 MİLYON DOLAR ZARAR DEMEKTİR”

Güneş enerjisinde yatırım maliyetlerinin özellikle pandeminin sona ermesi ile eski seyrinde bir süre daha düşüşe devam etmesi beklendiğini, yarışmalarda kapasite hakkı kazanan projelerin de uygun finansman koşullarıyla buluştuğu anda gerçekleşeceğini kaydeden Halil Demirdağ bununla birlikte bu projelerin en hızlı şekilde devreye alınmasının Türkiye ekonomisi için önemine vurgu yaptı.

GENSED Başkanı Demirdağ sözlerini şu şekilde tamamladı; “Tek üzüntümüz bazı yatırımcıların çok düşük yatırım maliyeti bekleyerek ülkemizin temiz ve ucuz enerji piyasasına daha geç ulaşmasına sebep olmaları. Unutmayalım, her çalışmayan 1.000 MW GES her yıl yurt dışına giden 110 milyon ABD Doları demektir.

Bu projeler ile ilgili koşulların belli olması, projelerin yapılabilirliğinin görülmesi ile yatırımcıların güneş enerjine yöneliminde ciddi artış yaşanacağına inanıyoruz. Artık güneş enerjisinden enerji üretim maliyetinin, konvansiyonel sistemlerin enerji üretim maliyetlerinden daha da altına düştüğü yadsınamaz bir gerçektir, bunun sonucu olarak insanlığın yenilenebilir enerjiyi daha da fazla tercih ettiği bir dönemdeyiz. Güneş enerjisi teknolojisinin, son yılların en büyük teknolojik devrimlerinden biri olduğu aşikardır.

Bu sebeple ülkemizde de güneşin gelişmesi için, ertelenen YEKA GES-2 yarışmasının bir an önce gerçekleşmesi, tercihen 10/15/20MW gibi parçalı olacak şekilde, Mini YEKA GES yarışmalarının düzenli olarak yapılması, arazi ile ilgili gerekli izinlerini almış yatırımcılara 1 Temmuz 2021’den geçerli olacak 32krş/kWh YEKDEM teşvikleri kapsamında lisanslı GES kapasite tahsislerinin önünün açılmasıdır. Bu fiyatlar artık sanayiciye, karbon ayak izi olmayan, temiz enerji ile ihracat imkanının önünü açacaktır.

Güneşten elektrik üretebildiğimiz bu fiyatlar, Türkiye’nin dünyada en ucuz enerji üreten ülkelerinden birisi olmasına vesile olacak ve sanayicisine ucuz enerji imkanı verecektir.”

‘KURDAKİ VOLATİLİTEYE BAĞLI OLARAK DOLAR BAZLI FİYATLAR DÜŞEBİLİR’

Yenilenebilir Enerji Yatırımcıları Derneği (GÜYAD) Başkanı Cem Özkök:

Yarışmalarda Rekor seviyede fiyat görülmesi oldukça heyecan verici. Ancak tesislerin sorunsuz bir şekilde işletmeye alındığını görmeden sevinmek için erken. Temennimiz odur ki her bir kapasite en kısa sürede işletmeye alınsın.

Yarışmalarda 18,5 kuruş/kwh (2,2 cent/kwh) rekor fiyat kaydedildi. Kurdaki volatiliteye bağlı olarak dolar bazlı fiyatlar düşebilir. Fakat önemli olan fiyatların dolar bazında düşmesi değil, projelerin en kısa sürede yapılabilirliğinin sağlanmasıdır. Dolar kurunun 10 TL’yi gördüğü bir ortamda fiyatın 1,8 cent olması bizi mutlu edecektir demek doğru olmaz.

Yüzde 100 öz sermaye ile projeleri yapmayı planlayan yatırımcıları bir tarafa ayıracak olursak, volatilitenin bu kadar yüksek olduğu ortamlardaki fiyatlar için projelerin yapılabilirlik açısından risksiz olduklarını söyleyemeyiz. Bu nedenle önemli olan, kötü senaryonun gerçekleşmesi durumunda yatırımcının dikey entegrasyon yapısı ile doğru orantılı olan, durumu absorbe edebilme, üstesinden gelebilme kapasitesiyle birlikte finansal gücüdür.

Bildiğiniz gibi yenilenebilir enerji alanında Türkiye’nin, fiyat verilmesine rağmen gerçekleştirilememiş birçok proje tecrübesi vardır. Bu rakamların ancak projelerin gerçekleştirilip alım-satıma konu olması halinde indikatif olacağını söyleyebiliriz.

Önemli olan 1.000. MW devreye alınmasıdır Türkiye için 7.000 MW GES, 9.000 MW RES ve 1.600 MW JES kurulu gücü hiç bir şey değildir. Temiz enerji kapasite açısından çok şanlı bir ülkeyiz. 100 GW GES, 100 GW RES ve 10 GW JES olma yönünde makro planlamalar yapmalıyız. Yerli ve Milli bir enerji üretim kapasitemiz olsun. Zengin bir ülke olalım.