ETD Başkanı Burak Kuyan: Türkiye’de milli teknolojinin önünü açacak
30 Ocak tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yeni YEKDEM fiyatlarına ilişkin ETD Başkanı Burak Kuyan Petroturk.com’a değerlendirmelerde bulundu. Kuyan, yeni YEKDEM fiyatlarının TL cinsinden olmasının Türkiye’de milli teknolojinin önünü açacak bir adım olduğunu belirtirken bunun aynı zamanda yeni yapılacak projelerin finansmanı zorlaştırırken maliyetleri de artıracağına dikkati çekti. Kuyan, bu nedenle yatırımcıya düşük faizle uzun vadeli kaynak sağlanması ve yatırım süreçlerindeki bürokratik engellerin ortadan kaldırılması çağrısından bulundu.
Yenilenebilir Enerji Kaynak (YEK) belgeli üretim tesisleri için uygulanacak YEK Destekleme Mekanizması (YEKDEM) uygulanacak yeni alım ve yerli katkı fiyatları ile uygulama süreleri belirlenerek 30 Ocak tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. ETD Başkanı Burak Kuyan yeni YEKDEM fiyatlarına ilişkin Petroturk.com’a değerlendirmelerde bulundu.
BANKALAR DAHA FAZLA SERMAYE KATKISI İSTEYECEK
Öncelikle yeni fiyatlar sektörümüze hayırlı olsun. Fiyatlar belirlendi ama bugün açıklanan karar sonrası bankaların yaptığı ilk değerlendirmelerde finansmanın zor olacağı ve öz sermaye katkısının daha fazla olacağını ifade ediliyor. Ne kadarlık bir öz sermaye katkısı gerecek henüz bilmiyoruz fakat bugün itibariyle sermaye gücü şu konjonktürde yatırımcılar için biraz zor. Projelerin hem fizıbıl hem de finanse edilebilir olması gerekiyor.
Başta rüzgar ve güneş olmak üzere dünya ölçeğinde yenilenebilir enerji yatırımlarında fiyatların son yıllarda aşağıya doğru indiğini görüyoruz. Bu durum yatırım maliyetlerini düşürdüğü için bizde de fiyatların aşağı gelmesi beklenen bir durumdu. Fakat Türkiye’nin hala faizle ilgili sorunları var. Dünyadaki yatırımcılarla bizim faiz maliyetlerimiz farklı. Bizim maliyetlerimiz yüksek yurtdışındaki yatırımcıların finansmanıyla bizimkiler arasında 4-5 puanlık faiz farkı ortaya çıkıyor biz daha yüksek faizle yatırım yapıyoruz. Yeni yatırımların hayata geçirilebilmesi için bankaların bu projeleri finanse etmesi, kaynak sağlaması gerekiyor. YEKDEM fiyatları bundan sonra TL olacağı için özellikle yurtdışından borçlanan yatırımcılardan bankalar kur riskine karşı hedge yapmalarını isteyecekler. Bu da faize ek olarak finansman ve yatırım maliyetlerini ekstra artıracaktır.
PROJELERİN FİNANSMANI VE YENİ YAPILACAK YARIŞMALAR DOĞRU KURGULANMALI
Bundan sonra yapılacak projelerin ve yarışmaların yapısının doğru kurgulanması önemli. Burada yatırımcıların finansman modelini, kamunun ise yarışmaların kurgusunu doğru kurgulaması gerekiyor. Geçmişte rüzgar ve güneş yarışmaları ile YEKA’larda yapılan yanlış fiyatlamaların yapılmaması gerekiyor. Yapılacak projeler yapılamıyor bu nedenle yarışmalar doğru kurgulanmalı. Yatırımcılara 2 sene içinde devreye girme şartı gibi şartlar getirilmeli fakat bunun içinde yatırımcının ve yatırımların önündeki bürokratik engeller kaldırılmalı. 3-5 sene bekleyelim ondan sonra yatırıma bakarız olursa olmaz olmaz mantığı ile bu projeler hayata geçmez. Sadece YEKDEM fiyatları değil YEKA’lardaki yarışma süreçleri de benzer şekilde doğru kurgulanmalı.
TL OLSUN AMA UZUN VADELİ UCUZ KAYNAKLARIN YARATILMASI GEREKİYOR
YEKDEM fiyatları tabi ki Türk Lirası üzerinden olsun ama yatırımcılara uzun vadeli ucuz TL kaynaklarının yaratılması gerekiyor. Buna ağırlık verilmeli. Kendi teknolojimizi geliştirerek bu ekipmanların burada yapılması şartını getiriyor fakat Türkiye’de üretip ve TL ile maliyetlendirmek mevcut konjonktürde zorluk yaratıyor.
Bu model pek tabi ki Türkiye’de milli teknoloji gelişiminin önünü açacak fakat mevcut yapıda zor bir geçiş süreci olacak. Bu nedenle kurdan dolayı zorlukların giderilmesi ve finansman maliyetlerini düşürücü adımlar atılması gerekli. Çünkü bu yatırımların hayata geçebilmesi için bankaların finanse etmesi ve kaynak sağlaması önemli.