Hedef: GES projelerinde enerji kaybını sıfıra indirmek

Röportaj: Bikem Öğünç Demir / Beyza Erdoğan

Robsys Robotic Systems, 10 yılı aşkın bir süredir güneş enerjisi santrallerinin temizliği için temizlik robotlarıyla faaliyet gösteriyor. Türkiye’de lider, Avrupa’da ise en hızlı büyüyen, yüzde yüz yerli ve üretici bir firma olan Robsys Robotic Systems Genel Müdürü Turgut Çağatay, güneş panellerinin temizliğinde neden robotların tercih edilmesi gerektiğini, temizlik robotları türlerini, GES’ler temizlenmezse neler olabileceğini gazetemiz için anlattı. Çağatay, temizlik robotları kullanımının yaygınlaşmasıyla hedeflerinin GES projelerinde enerji kayıplarını sıfıra indirmek olduğunu söyledi ve firmanın çalışmalarını şöyle özetledi: “Robsys güneş enerjisi santrallerinde iş güvenliğini artırmak, maliyetleri azaltmak, verimlilik ve sürdürülebilirliği sağlamak için teknolojik robotlar ve yazılımlar geliştiriyor.”

İlk olarak ürün/robot türlerinizi anlatır mısınız bize?

Bildiğiniz gibi güneş panelleri kirlenmeye başladığı andan itibaren verimlilik ve enerji kaybı başlıyor. Panellerdeki kirlenme daha da ilerlerse durum panel kayıplarına kadar varıyor ya da bakım maliyetlerinin ciddi anlamda artmasına neden oluyor. Biz, tüm bunların önüne geçmek için güneş panellerini temizleyen otonom robotlar ve verimliliği kontrol altında tutan teknolojik yazılımlar geliştiriyoruz. Hem çatı projelerine hem arazi projelerine yönelik robotlarımız olduğu gibi projeye özel üretimler de gerçekleştiriyoruz. Hizmet sunduğumuz her projeyi önce yerinde inceliyor ve sonrasında projeye uygun önerilerde bulunuyoruz. Ardından robotların kurulumlarını sağlıyor, satış sonrasında eğitimlerini veriyor ve robotlarımızı devreye alıyoruz.

“MANUEL TEMİZLİK CİDDİ BİR İŞ GÜVENLİĞİ RİSKİ OLUŞTURUYOR”

GES’lerin temizliğinde neden robotik sistemler tercih edilmelidir?

Bu çok önemli bir soru; GES’lerde temizlik olmazsa olmaz bir konudur. Bu noktada herkes artık hemfikir. Çünkü güneş panelleri temizlenmediği zaman çok büyük zararlara neden oluyor. Gelelim robotik temizliğin neden önemli olduğuna ve nasıl temizleyeceğimize: Elbette manuel şekilde de temizleyebilirsiniz. Farklı ve ilkel anlamda bazı yöntemler var ancak bunlar bazı dezavantajlar ortaya çıkarıyor. Örneğin, manuel temizlik ciddi bir iş güvenliği riski oluşturuyor. Çünkü bu santraller yüksek riskler barındırıyor, elektrik hatları var. Diğer bir yanı ise güneş panelinin zaten kendi başına teknolojik ve hassas bir ürün olması ve bu hassas ürünler silisyumdan yapılıyor; üstünde incecik teller var, bu teller çok çabuk zarar görebiliyor, küçücük dokunmalarda bile esneyebiliyor. İşte bu nedenle doğru bir ekipman kullanılmadığı zaman ve temizlik robotla yapılmadığında paneller ciddi anlamda zarar görüyor. Altını çiziyorum; robot kullanımı en az temizlik kadar önemli. Doğru ekipman kullanımı ve doğru personelle bu işlerin yapılması da önemli. Son olarak, robotlarla yapılan temizliğin manuel temizliğe göre çok daha hızlı olduğunu da eklemekte fayda var.

‘HEM ENERJİ KAYBINI HEM DE TİCARİ KAYBI ÖNLÜYOR’

Ne tür sistemler var robotik temizlemede, sulu/susuz gibi değişen temizleme yöntemlerini anlatır mısınız?

Öncelikle, tüm projeleri aynı kefeye koyamayız. GES projelerinde farklı projelere farklı çözümler geliştirilmelidir. Çatı projelerine farklı, arazi projelerine farklı, maden ocağı ya da OSB gibi çok yoğun kirlenen bölgeler için ise farklı çözümlerimiz bulunmaktadır. Biz ilk olarak proje tipine, bulunduğu bölgeye, kirlenme etkenlerine bakıyoruz ve GES’in nasıl bir temizliğe ihtiyacı olduğunu tespit ediyoruz. Bunu belirledikten sonra da o projede kullanılacak robotları öneriyoruz. Sulu temizlik yapan, kuru çalışan ve de otonom robotlarımız var.

Bu noktada eğer enerji üretimi 1000 megavat altındaysa mini robotlarımızı, 1000-5000 megavat arası ise Pro modelimizi, daha büyük arazi tipi projelerde YTM serisi robotlarımızı devreye alıyoruz. Projenin büyüklüğüne ve tabii kirlenme periyoduna göre değişiyor. Diyelim ki santralde kirlenme başladı; bu noktada kaçıncı günden itibaren para kaybetmeye başladığınız çok önemli. Kirlenmenin başladığı gün temizliğin yapılması hem enerji kaybını hem de ticari kaybı önlüyor.

Robsys Robotic Systems Genel Müdürü Turgut Çağatay

Robsys olarak aynı zamanda yaklaşık 20 ülkeye ihracat da yapıyorsunuz. Hangi pazarlarda hizmet veriyorsunuz?

Kurulduğumuz günden bu yana teknoloji alanında üretim ve Ar-Ge yaptığımız için ihracat hep hedefimizdeydi. Ar-Ge’mizi de buna göre kurguladık ve buna göre yatırım yaptık. Biz öncelikle doğru ürünü doğru yedek parçalarla üretiyoruz, doğru Ar-Ge ile uzun yıllar kullanılacak şekilde robotlar dizayn ediyoruz.

GES alanı dünyada büyüyen bir trend, hızlı büyüyen bir pazar var. Bizim de pazarın yoğun olarak büyüdüğü Avrupa ve Amerika ağırlıklı ihracat çalışmalarımız var. Şu an robotlarımızı yaklaşık 20 ülkeye ihraç ediyoruz. Önümüzdeki üç yıl içerisinde bunu 40 ülkeye çıkarmayı hedefliyoruz. Siz eğer başarılı ve gerçekten sorun çözen bir ürün ortaya koyduysanız bu, dünyanın her yerinde kabul görecektir, günün sonunda bunun karşılığını mutlaka alıyorsunuz. Bu yönüyle de ihracatta büyüyen bir yapımız var. İnanıyoruz ki ileriki dönemlerde daha iyi bir noktaya ulaşacağız. Yerli ve milli bir firma olarak kendi ekibimizle kendi ülkemizde geliştirdiğimiz bu ürünlerin dünyanın birçok ülkesinde tercih edilmesi bizi gerçekten motive ediyor. Bu yönüyle de işimizi severek yapıyoruz.

Satış sonrası hizmetlerinizden bahseder misiniz? Diyelim ki satın alınan robotlarda arızalanma meydana geldi, bu gibi durumlarda uzaktan müdahale edebiliyor musunuz, ne gibi çözümler sunuyorsunuz?

Biz robotlarımızı en başta tasarlarken uzaktan müdahale edebileceğimiz şekilde tasarlıyoruz. Zira Amerika’daki bir müşterimizin arızalanan robotuna ilk uçağa binip gitsek bile müdahale edip yeniden devreye almamız, aradaki mesafeyi göz önünde bulundurduğumuzda ona ciddi zaman ve enerji kaybı yaratır. Dolayısıyla yaşanabilecek problemlerde bu tip sistemlere uzaktan müdahale etmek, robotlara uzaktan bağlanabilmek son derece önemlidir. Robsys olarak biz robotlarımıza uzaktan bağlanabiliyoruz. Kullanıcı ile birlikte sorunları hızlıca çözebiliyoruz.

“GES’LERİN BAKIM VE TEMİZLİKLERİNİ MUTLAKA DÜZENLİ YAPTIRILMALI”

Son olarak, GES sahiplerine neler söylemek istersiniz?

Son zamanlarda pek çok yatırımcı bu alana yöneliyor ve büyük masraflara katlanarak büyük yatırımlar yapıyor, zira bunlar milyon dolarlık projeler. Büyük yatırımlar yapılıyor ama asıl konu kurulumdan sonra başlıyor. Çünkü bu santraller uzun ömürlü, uzun yıllar size hizmet edecek, enerji üretecek santraller. Bu santralleri kendi haline bıraktığınız zamanla üretim yapamaz hale gelirler çünkü dış mekanda her türlü koşula maruz kalıyorlar; yazın yüksek sıcaklıklara, kışın düşük soğuğa, yağmura, rüzgara… İşte bu nedenle düzenli şekilde bakım ve temizliğinin yapılması gerekiyor. Benim yatırımcılara en büyük tavsiyem, GES’lerin bakım ve temizliklerini mutlaka düzenli olarak yaptırmalarıdır. Düzenli temizlik, bakım ve izleme santrali korur, enerji ve panel kayıplarını önler, yatırımın planlanan zamanda geri dönüşünü sağlar, bakım maliyetlerini azaltır.