‘İşaret dilini sevmek önceliğimiz, sevdirmek ise görevimiz’

Total Oil Türkiye ile İki Elin Enerjisi Güzel projesinde iş birliği yapan İşitme Engelliler Eğitim Faaliyetleri Derneği’nin Başkanı Ebru Akça, işitme engellilere erişimin tek yolunun işaret dili öğrenmekten geçtiğinin altını çizdi.

Total Oil Türkiye’nin hayata geçirdiği İki Elin Enerjisi Güzel kampanyası, işitme engelli bireylerin günlük hayatlarında karşılaştıkları sorunlara çözüm üreterek, Total istasyonlarında işaret dilinde hizmet almalarını sağlıyor ve işaret dilinin yaygınlaşması için farkındalık yaratmayı hedefliyor. Proje kapsamında şu ana kadar 11 ilde 91 istasyondaki ön saha personellerine işaret dili eğitimi verildi. Total Gönüllü Takımı’nın da aldığı eğitim için, proje ortağı İşitme Engelliler Eğitim Faaliyetleri Derneği (İEEF) ile bir araya geldik. İEEF’nin kuruluş amacı ve hedeflerini Dernek Başkanı Ebru Akça’ya sorduk.

İşitme Engelliler Eğitim Faaliyetleri Derneği’nden bahseder misiniz?

Dernek uzun bir fizibilite sürecinden sonra 9 Şubat 2017 tarihinde kuruldu. Bu süreç yaklaşık olarak 2 yıl sürmüş olup, işitme engelli bireylerin günlük yaşamlarında ve toplumsal yaşamda karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri bir rapora dönüştürüldü. Dernek olarak kitlesel memnuniyeti artırıcı çözüm odaklı projeler üretmeyi ve hayata geçirmeyi hedefledik. Aynı zamanda Türkiye’de yaşayan üç milyonun üzerinde bir nüfusa sahip olan bu camiaya ait Türk İşaret Dili’nin (TİD) geliştirilmesi, doğru şekilde öğretiliyor ve kullanılıyor olması konusunda çalışmalar yapmaktayız.

Neden işitme engelli bireyleri tercih ettiniz?

Yaşadığım ciddi bir sağlık sorunu sonrası kısmi olarak engellilik ile tanıştım ve kişinin bireysel hareket kabiliyetini kaybetmesinin sonuçlarını maalesef yaşadım. Kişinin ifade özgürlüğünden yoksunluğu bu dönemde farkına vardığım en büyük tespit oldu. Ve hayata bir yerinden tutunabilirsem engelliler ile çalışmalar içerisinde olacağım diyerek çıkmıştım bu yola. İşitme engelli dostlarımla yola çıkış hikâyemizin geçmişi kötü olsa da gün itibariyle onların minik bir tebessümünden besleniyorum.

“Kocaman bir aileye sahibiz”

İşitme Engelliler ile ilgili farkındalığı ve destekçileri nasıl sağlıyorsunuz?

Merkezimizde işitme engelli dostların yaşadığı sorunları dinleyen ve bunları projelerinden bir ekibimiz var. Yaşanılan sorunlara çözüm üretmek amacıyla çıkıyoruz yola. Yaratılan projeye göre partner arayışlarımız başlar. Proje ortaklarımız noktasında seçici olmaya ve sürdürülebilir projeler yapmaya çalışıyoruz. Devletten destek alan bir kurum değiliz. Ya da her şeyi devletten bekleyen bir kurum da olmak istemiyoruz.  Özel sektörde kabul görmüş ve her geçen gün büyüyen kocaman bir aileye sahibiz.

Türkiye’de işitme engelliler ile ilgili biraz bilgi verebilir misiniz?

Nüfusları üç milyonun üzerinde. Aslında pek de farkında olunmadığı kadar yüksek bir nüfusa sahipler.  Eğitimden tutun da istihdama kadar uzanan büyük problemlerle karşı karşıyalar. Ama günlük yaşamları daha da zor. Empati kurduğunuzda sessiz bir dünyada fakat yaşamın her noktasında zor da olsa varlar. Hem tüketici hem üretici aynı zamanda bir ailenin babası, evladı, kardeşi, eşi gibi misyonlara sahipler. Yani kendilerine ve çevrelerine karşı sorumlulukları var. Fakat pek çok şeyden yoksun olmanın getirdiği zorluklarla mücadele etmek zorundalar.

“Pek çok marka ile devam eden eğitim projelerimiz var”

Derneğinizin yaptığı projelerden bahsedebilir misiniz?

Yukarıda da dediğim gibi altı adet Türk İşaret Dili’nde hazırlanmış yayınımız var.  Bunları yaklaşık olarak bir buçuk yıl gibi kısa bir sürede hayata geçirdik. Zamana yaygın bu kitapların Uluslararası İşaret Dili çevirileri başlayacak. Bunun dışında Türkiye’de pek çok marka ile devam eden eğitim projelerimiz var. Örneğin Total Oil Türkiye çalışanlarına veya istasyonlarına Türk İşaret Dili eğitimleri ile hem dile kazandırıyor hem de bir sosyal sorumluluk projesinin içerisine çekiyoruz.

Total Oil Türkiye ile yapılan iş birliği hakkındaki görüşleriniz nelerdir?

Total Oil Türkiye ile yürüttüğümüz ‘’İki Elin Enerjisi Güzel’’ projesi bizleri ve işitme engellileri çok heyecanlandıran bir proje.  Proje isminden başlayarak içeriğe kadar süren tüm aşamalarda verilen mesaj birlik, dayanışma ve güçten doğan bir akım da yükselişi ifade ediyor. Keyifle yürüttüğümüz bir proje olmasının yanı sıra Total istasyonlarının olaya gösterdiği hassasiyet bizleri daha da heyecanlandırıyor. Total Oil Türkiye, işitme engellilere kapılarını aralamakla kalmadı bu camiayı sahiplendi. Etap etap yeni proje ayaklarının oluşturulması her iki tarafında hedefinde yatan bir hedef.

Proje bir akaryakıt istasyonuna giden işitme engelli bir arkadaşımızın iletişim yoksunluğu nedeni ile yaşadığı bir sorunda üretilen çözümden doğdu. Çözüm ortağı arayışımızda ise bize kapılarını hemen ve sonuna kadar aralayan Total Oil Türkiye oldu.

Derneğe destek olmak isteyen kişiler ya da kurumlar hangi yolları izlemeli?

Biz İEEF olarak yürüttüğümüz projeler ile ayakta kalan ve yeni projelere zemin oluşturan bir kurumuz. Doğrudan bağış kabul etmiyoruz. Ama destek olmak isteyen kişi ya da kurumlar ile ihtiyaçlarımızı paylaşıyoruz. Başka bir deyişle aynı yardım üzerinden eksiklerimizin giderilmesi talep ediyor bunu da yine resmi evrakla belgelendiriyoruz. Bunun ötesinde İEEF bağlı bir iktisadi işletmemiz var. Devlete karşı bir ticari işletme gibi tüm sorumluluklarımızı yerine getiriyoruz.

Eğitimleriniz ve projeleriniz arasında sizi tatmin eden ve heyecanlandıran noktalar nedir?

Biz zor bir alanda sektörel eğitim programlarında öne çıkan bir kurum olduk. Önce markanın dokusunu inceliyor ve buna göre 8 ya da 16 saatten oluşan eğitim programları hazırlıyor ve katılımcılarımız bu süreçte işaret dilinde konuşur hale getiriyoruz. Her eğitim yeni işe başlamış gibi bizi heyecanlandırır ve bu heyecanı da kaybetmek istemeyiz. Dili sevmek önceliğimiz, sevdirmek ise görevimizdir.

“İletişimin temelini hoşgörü ve sabır oluşturur”

İşitme engellilerin başlıca yaşadığı sıkıntılar nedir?

İşitme engelli günlük yaşamda bankada, hastanede, adli kurumlarda, otobüste, markette yani her yerde sorunla karşı karşıyadır. Onlara erişimin tek yolu da işaret dilinden geçer. Bu dilin yaygınlaşması onların yaşamına sunulabilecek en büyük katkıdır. Bir işitme engelli ile iletişimin temelinde hoşgörü ve sabır, temeli oluşturur. Onlar söyleyeceklerini bizler gibi bir çırpıda ifade edemezler. Dilleri kısır ve kelime hazneleri dardır. Konuşma dilindeki her kelimenin karşılığı yoktur dilde. Dolasıyla uzun uzun anlatmaya çalışırlar, dinleyenin anlayışlı olması ona verebilecek en büyük destektir.

Katılımcıların eğitimlerden geri dönüş alabileceği konusunda motive etmek kolay olmuyor. Bu iletişimi kurarken nasıl bir yol izliyorsunuz?

Biz eğitim öncesi hedef kitleyi yani kimlere dokunacaklarını ve bu kitlenin genel özelliklerini eğitime katılan arkadaşlarımıza anlatırız. Burada insanların kendilerini sorgulamalarını ve bilmedikleri şeyleri öğrenmelerine vesile oluruz. Bu bizim için son derece önemli bir leveldir. Sonrasında inanın hiç sorun yaşamıyoruz herkes canla başla orada olmasının gerekliliğini yerine getirmek için büyük mücadele veriyor. Teşvik önemlidir, eğitmen önemlidir ama asıl insanların yüklendiği misyonu öne çıkarmak önemlidir.

‘Kendimize bir şeyler katarak büyümekten mutluyuz’

Dernek olarak planladığınız projeler ve hedefler nedir?

Biz Türkiye’de örnek bir sivil toplum modeli oluşturmaya çalışıyoruz. Yakın vadede hayata geçirmeyi planladığımız pek çok proje olduğu gibi uzun vadede TİD Enstitüsü ve sadece işitme engelliler için kurulacak bir meslek yüksekokulu veya günün imkânlarına göre bir üniversite peşinden koştuğumuz ama yapabileceğimiz bir hayal. İEEF Türkiye’de ve dünyada ilkleri yapmayı seven bir kurum. Örneğin İşaret Dili’nde İş Sağlığı ve Güvenliği, İlk Yardım, Sağlık, Bankacılık, Kişisel Gelişim Seti ve Temel Kavramlarda bizim için bir kurgu olarak başladığımız ama hayata geçmiş projelerimizdendir. Adım adım ama her gün kendimize bir şeyler katarak büyümekten de mutluyuz.

EPGİS’ten TMFB’ye ilişkin duyuru