100’den 69’a
Petrol piyasasında uzun bir süre 100’ün üzerinde seyreden dağıtıcı sayısı, yıllar sonra ilk kez 70’in altına indi.
EPDK’nın kurallı bir piyasa oluşmasını sağlamak, dürüst, şeffaf ve adil bir piyasa oluşumuna katkıda bulunmak amacıyla yaptığı düzenlemeler meyvelerini vermeye başladı. Son dönemde sektöre dağıtıcı olarak girme konusunda birbiri ardına kriterler gelmesiyle sektöre giriş geçmişe göre bir hayli azaldı. 2019’un ilk çeyreğinde yalnızca 4 dağıtıcı lisansı alınırken, 14 Mart 2019’la 1 Haziran 2020 arasını kapsayan yaklaşık 15 aylık sürede hiçbir yeni şirket dağıtıcı lisansı almadı. Bu dönemde 31 tanesi 2020 yılında olmak üzere tam 35 şirketin lisansı çeşitli gerekçelerle iptal edildi. Bu iptallerde yıllık 60 bin ton satış kriterinin yerine getirilememesi ve süresi içinde gerekli istasyon ağının kurulmaması başrol oynadı.
Neler yapıldı?
- 2015 yılında yıllık 60 bin ton satış zorunluluğuna ilişkin düzenlemede değişikliğe gidilerek muallak noktalar düzenlendi ve uygulamanın önü açıldı.
- 2019 yılında asgari ödenmiş sermaye miktarı 10 milyon TL’den 20 milyon TL’ye çıkarıldı.
- 2019 yılında yapılan düzenlemeyle dağıtıcı lisansı sahiplerinin, lisansının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde en az 10, altı ay içinde en az 25 ve bir yıl içinde en az 50 istasyonlu bayinin bulunduğu bayilik teşkilatını oluşturması zorunlu kılındı.
- 2019 ve 2020 yıllarında yapılan düzenlemelerle dağıtıcılararası ticaret için yeni kriterler getirildi, uygulamanın daha verimli bir şekilde işlemesi ve takip edilmesi için mevzuat değişiklikleri yapıldı.
- Ayrıca yine 2019 yılında Petrol Piyasası Kanunu’nda yapılan değişiklikle EPDK’ya lisans sahiplerinden teminat mektubu talep edebilme imkanı verildi. Ancak EPDK henüz bu düzenlemeyi hayata geçirmedi. Dilediği zaman yapacağı bir mevzuat düzenlemesiyle bu maddeyi de yürürlüğe koyabilme imkanına sahip.
5 ayda dağıtıcı tadili 707 oldu
Lisanslarında dağıtıcı tadili yapan bayi sayılarına bakıldığında, intifa dönemleri olan 2010 ve 2015 yıllarıyla, 23 şirketin lisansının iptal edildiği ve dolayısıyla çok sayıda bayinin lisansını tadil ettirdiği 2018 yılları ön plana çıkıyor. Buna göre 2010’da 1.140, 2015’te 1.002 bayinin şirket değiştirdiği, 2018 yılında ise bu sayının 1.561 olduğu görülüyor. Bu yılın ilk 5 ayında bayilerin yaptığı dağıtıcı tadili sayısı 707 olurken, yıl sonuna kadar bu rakamın 2.000’i bulması bekleniyor.
214 dağıtıcı lisans aldı
Petrol piyasasında bugüne kadar toplam 214 dağıtıcı lisansı verilirken, 143 dağıtıcı lisansı çeşitli gerekçelerle yürürlükten kaldırıldı. Lisanslı dönemin başladığı 2005 yılından bu yana toplam 31 bin 335 bayilik lisansı verildi. Bunlardan 22 bin 984 tanesinin lisansı çeşitli gerekçelerle yürürlükten kaldırıldı. Sektörde halen 12 bin 988 lisanslı bayi faaliyet gösteriyor.
